آیین‌نامه اجرایی ماده (۲۸) قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۹۶/۳/۲۱

هیأت وزیران در جلسه ۲۱/۳/۱۳۹۶ به پیشنهاد شماره ۰۲/۱۰۰/۳۷۶۷ مورخ ۴/۲/۱۳۹۵ وزارت راه و شـهرسازی و به استنـاد مـاده (۲۸) قانون دریایی ایران ـ مصوب۱۳۴۳ـ و ماده (۲۲) اصلاحی قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۷۸ـ ، آیین‌­نامه اجرایی ماده (۲۸) قانون دریایی ایران را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده۱ـ در این آیین‌­نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌­روند:

الف ـ شناور: هر نوع وسیله آب­رو، دارای عرشه یا بدون عرشه، با کاربری‌­های باری، مسافری، تفریحی، صیادی، خدماتی، فنی و سایر کاربری‌­ها که مصداق ماده (۱) قانون دریایی ایران نباشد و در آب‌­های تحت حاکمیت و صلاحیت جمهوری اسلامی ایران تردد نماید از قبیل قایق، لنج، جت اسکی، جت بت و سایر وسایل مشابه.

ب ـ قایق: شناور فاقد یا دارای رو سازه که طول آن حداکثر تا (۱۲) متر است.

پ ـ سازمان: سازمان بنادر و دریانوردی.

ماده۲ـ هر شناوری که مالکیت آن به شخص حقیقی ایرانی و یا شخص حقوقی که سهام آن با نام بوده و حداقل پنجاه و یک درصد (۵۱%) سرمایه واقعی آن متعلق به اتباع ایرانی باشد، مطابق مقررات این آیین‌­نامه به ثبت می‌­رسد.

ماده۳ـ شناور در حال ساخت باید مطابق مقررات این آیین‌­نامه موقتاً به ثبت برسد و سازمان برای آن گواهینامه ثبت موقت صادر می­‌کند. تکالیف مربوط به ارایه اظهارنامه ثبت بر عهده کارخانه سازنده است. گواهینامه موقت ثبت، پس از آزمایش و تحویل شناور به مالک، باطل و مسترد خواهد شد.

ماده۴ـ به‌منظور ثبت اطلاعات شناورهای موضوع این آیین‌­نامه براساس مفاد گواهینامه ثبت شناور، دفتری به نام دفتر ثبت شناور در هر یک از ادارات کل سازمان در بنادر نگاهداری خواهد شد.

الف ـ دفتر ثبت شناور مشتمل بر (۲۰۰) برگ است که در آن (۱۰۰) فروند شناور به ثبت می‌­رسد.

ب ـ صفحات دفتر ثبت شناور به ترتیب شماره­گذاری و برای هر دو صفحه یک شماره تعیین می‌­شود. شماره مذکور، شماره رسمی شناور است و فقط به ثبت همان شناور اختصاص دارد.

ماده۵ ـ درخواست ثبت شناور توسط مالک شناور یا نماینده قانونی وی به سازمان تقدیم می‌­شود و پس از ثبت رسید آن به متقاضی تسلیم می‌­شود.

ماده۶ ـ مالک یا نماینده قانونی وی به همراه تقاضای ثبت شناور باید اسناد زیر را به سازمان تحویل دهد:

الف ـ اظهارنامه ثبت قایق مطابق پیوست (۱) این آیین‌نامه که تأیید شده به مهر
دفتر هیأت دولت است.

ب ـ اصل و تصویر مصدق اسناد مالکیت شناور.

پ ـ اصل و تصویر مصدق گواهی ساخت در مورد شناور نو.

ت ـ گواهینامه‌­های فنی و ایمنی مربوط از مؤسسات رده­بندی بر حسب نوع شناور.

ث ـ موافقت‌نامه کتبی شرکت سهامی شیلات ایران در مورد ثبت شناور ماهیگیری، موضوع قانون حفاظت و بهره­‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران.

تبصره ـ اسناد مالکیت شناور در خصوص شناورهای ساخت داخل کشور، اسناد خرید و یا قرارداد سفارش ساخت و در مورد شناورهای ساخت خارج از کشور، گواهی ثبت سفارش و اسناد خرید است.

ماده۷ـ شناورهایی که قبلاً در خارج به ثبت رسیده­اند، در صورت احراز شرایط مقرر در این آیین‌­نامه، ثبت آنها منوط به ارائه تصویر مصدق گواهی ثبت و ابطال ثبت خارجی است.

ماده۸ ـ در صورتی­‌که شناور شرایط ثبت را داشته باشد و درخواست و اسناد پیوست آن کامل باشد، سازمان اقدامات مربوط به بازرسی فنی و صدور گواهینامه­‌های فنی و ایمنی را انجام می­‌دهد.

ماده۹ـ بازرسی از شناور و صدور گواهینامه­‌های فنی و ایمنی قانونی را مؤسسات رده­بندی، که یک شخص حقوقی ایرانی یا غیر ایرانی مورد تأیید سازمان است، به نیابت از طرف سازمان در چارچوب توافق منعقده انجام می­‌دهد.

ماده۱۰ـ سازمان پس از احراز سلامت و قابلیت دریانوردی شناور و بررسی اسناد و مدارک و تطبیق آن با اظهارنامه و دریافت حق­‌الثبت، شناور را در دفتر ثبت شناورها،  با درج مشخصات فنی و ابعادی شناور و نام مالک آن ثبت می­‌کند و مندرجات آن را به امضای مالک و یا نماینده قانونی وی می­رساند.

تبصره ـ نمایندگان کنسولی ایران می‌­توانند با کسب اجازه از سازمان، گواهینامه ثبت موقت جهت شناورهایی که در ایران به ثبت خواهند رسید، صادر نمایند.

ماده۱۱ـ سازمان پس از بازرسی شناور و احراز درج شماره رسمی ثبت در دو طرف سینه شناور، گواهینامه ثبت صادر می‏‌کند.

تبصره ـ گواهینامه ثبت قایق مطابق پیوست (۲) و گواهینامه ثبت شناورهای کوچک مطابق پیوست (۳) و گواهینامه حداقل خدمه مورد نیاز شناور مطابق پیوست (۴) این آیین‌­نامه که تأیید شده به مهر دفتر هیأت‌دولت است صادر خواهد شد.

ماده۱۲ـ در گواهینامه ثبت، موارد زیر نوشته می‌­شود:

الف ـ شماره ثبت شناور.

ب ـ کاربری و نوع استفاده از شناور.

پ ـ نیروی محرکه شناور.

ت ـ ابعاد شناور.

ث ـ سال ساخت و نام کارخانه سازنده.

ج ـ جنس بدنه شناور.

چ ـ ظرفیت خالص و ناخالص شناور.

ح ـ مشخصات مالک و محل اقامت وی.

خ ـ بندر محل ثبت شناور.

د ـ محل صدور گواهینامه شناور.

ذ ـ محدوده تردد شناور.

ر ـ حداقل پرسنل مورد نیاز قایق.

ز ـ حداکثر ظرفیت حمل مسافر برای قایق­‌های مسافری و تفریحی.

ژ ـ تاریخ انقضا و شماره سریال گواهینامه ثبت.

ماده۱۳ـ گواهینامه ثبت فقط در یک نسخه اصلی صادر و به مالک تسلیم و تصویر آن در سوابق ثبتی شناور نگهداری می‌­شود.

تبصره ـ در صورتی­‌که گواهینامه ثبت شناور مفقود شود و یا از بین برود، مالک یا نماینده او بلافاصله باید گزارش مشروحی در این مورد تسلیم سازمان کرده و تقاضای صدور گواهینامه ثبت المثنی نماید. اگر سازمان دلایل از بین رفتن گواهینامه را موجه تشخیص دهد، با تقاضای صدور المثنای گواهینامه ثبت، پس از ارایه اقرارنامه و تعهدنامه توسط مالک یا نماینده قانونی وی موافقت می­‌کند.

ماده ۱۴ـ شناورهایی که بدون قصد انتفاع، صرفاً برای تفریح شخصی مورد استفاده قرار می­گیرند، تابع مقررات این آیین‌­نامه بوده و برای آنها گواهینامه ثبت شناور تفریحی شخصی صادر خواهد شد.

تبصره ـ شناورهایی که با کاربری تفریحی عمومی جهت ثبت معرفی می­شوند، برای آنها گواهینامه ثبت شناور تفریحی عمومی صادر خواهد شد.

ماده۱۵ـ گواهینامه­‌های فنی و ایمنی صادر شده توسط مؤسسات رده­بندی یک سال اعتبار دارد و پس از آن مالک یا نماینده قانونی وی باید نسبت به تمدید گواهینامه فنی و ایمنی اقدام نماید.

ماده۱۶ـ گواهینامه­‌های ثبت شناورهایی که قبل از تصویب این آیین‌­نامه صادر شده اند، ظرف دو سال پس از تاریخ ابلاغ این آیین‌­نامه باید تجدید ثبت شوند. سازمان ظرف یک ماه پس از تصویب این آیین‌­نامه، باید مقررات این ماده را با نشر آگهی به اطلاع مالکان یا نماینده قانونی آنان برساند و از آنان برای تجدید ثبت دعوت نماید. در صورت عدم مراجعه مالکان یا نماینده آنان جهت تجدید ثبت گواهینامه، سازمان می‌­تواند پس از شش ماه از خاتمه مهلت مقرر نسبت به ابطال ثبت شناور اقدام نماید.

ماده۱۷ـ حق­‌الثبت و سایر حقوقی که برای ثبت اسناد و مدارک شناور باید پرداخت شود، به شرح زیر است:

الف ـ حق­‌الثبت قایق و شناورهای کوچک تفریحی، با در نظر گرفتن مکان تردد و با تشخیص سازمان از یک میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۱) ریال تا سه میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۳) ریال

ب ـ حق­‌الثبت شناور تا (۱۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده چهار میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۴) ریال.

پ ـ حق­‌الثبت شناور تا (۳۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده پنج میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۵) ریال.

ت ـ حق­‌الثبت شناور تا (۵۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده هفت میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۷) ریال.

ث ـ حق­‌الثبت شناور بالای (۵۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده ده میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۱۰) ریال.

تبصره۱ـ هزینه درج تغییرات، تجدید گواهینامه ثبت، صدور گواهینامه المثنی، گواهینامه مصدق و گواهینامه ابطال ثبت، پنجاه درصد (۵۰%) هزینه حق­‌الثبت است.

تبصره۲ـ مبالغ مندرج در این ماده هر سه سال یکبار بر مبنای نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به ازای هر سال افزایش می­‌یابد.

ماده۱۸ـ شناور در صورتی می‌­تواند در آبهای تحت حاکمیت و صلاحیت جمهوری اسلامی ایران تردد کند که در سازمان به ثبت رسیده و گواهینامه ثبت اخذ کرده باشد.

تبصره ـ ممانعت و اعمال قانون برای شناورهای فاقد هویت و خارج از حدود و اوقات مندرج در گواهینامه ثبت در بنادر آبهای تحت حاکمیت و صلاحیت جمهوری اسلامی ایران بر عهده گارد بنادر، دریابانی ناجا و نیروی دریایی (آجا/سپاه) حسب مقررات مربوط است.

ماده۱۹ـ نقل و انتقال مالکیت و ترهین شناورهای موضوع این آیین‌­نامه صرفاً از طریق دفاتر اسناد رسمی و با استعلام از سازمان صورت می­گیرد. دفترخانه موظف است ظرف پنج روز پس از صدور سند، یک نسخه از سند تنظیمی را به انضمام تصویر شناسنامه و کارت ملی مالک (در مورد اشخاص حقوقی، اساسنامه و آخرین روزنامه رسمی) به انضمام فیش واریز هزینه درج تغییرات به سازمان ارسال نماید. این تغییرات در دفتر ثبت شناورها درج می­‌گردد.

ماده۲۰ـ در صورت تغییر قهری مالک شناور، ورثه و یا قائم مقام قانونی وی باید ظرف یک ماه پس از تاریخ تغییر مالکیت، مراتب را کتباً به سازمان اعلام نماید. سازمان پس از بررسی مستندات ارائه شده، شناور را به نام مالک جدید ثبت و گواهینامه ثبت به نام او صادر خواهد کرد.

ماده۲۱ـ شناور تنها با داشتن گواهینامه ثبت و گواهینامه­‌های فنی و ایمنی معتبر مجاز به دریانوردی خواهد بود. درصورتی­ که شناور به هر علت قابلیت دریانوردی خود را از دست بدهد و یا در کشور دیگر به ثبت برسد، مالک یا نماینده قانونی او موظف است حداکثر ظرف دو ماه پس از تاریخ از کار افتادن و یا ثبت جدید، مراتب را کتباً به سازمان گزارش و گواهینامه ثبت را تسلیم نماید.

ماده۲۲ـ پس از وقوع هر سانحه که در نتیجه آن به شناور صدمه وارد گردد، مالک یا نماینده قانونی باید مراتب را به سازمان گزارش دهد. در صورتی­‌که سازمان تشخیص دهد شناور سالم نبوده و یا برای کاری که اختصاص داده شده قابل استفاده نیست، گواهینامه ثبت آن را تا انجام تعمیر و بازرسی فنی و ایمنی مجدد، موقتاً نزد خود نگهداری خواهد کرد.

ماده۲۳ـ سازمان پس از بازرسی شناور و اسناد و مدارک، در صورتی­ که غرق شدن و یا از حیز انتفاع خارج شدن شناور و یا ثبت آن در کشور دیگر را احراز نماید، نسبت به ابطال گواهینامه ثبت اقدام خواهد کرد.

ماده۲۴ـ در صورتی‌که مالک تصمیم به اوراق کردن شناور را داشته باشد باید تقاضای خود را به همراه گواهینامه ثبت به سازمان ارایه کند، در صورتی که شناور متعلق حقوق اشخاص دیگر نباشد، سازمان ضمن رعایت مقررات زیست محیطی، رأساً اجازه اوراق شناور را صادر خواهد کرد.

مالک حداکثر یک ماه پس از اوراق کردن شناور، باید مراتب را به سازمان محل ثبت شناور اعلام کند. سازمان پس از اوراق شدن شناور، رأساً گواهینامه ابطال ثبت را صادر خواهد کرد.

ماده۲۵ـ ابعاد و مشخصات فنی شناورها توسط مؤسسات رده­‌بندی مجاز و براساس مقررات مربوط محاسبه و در گواهینامه­‌های ثبت و فنی و ایمنی آن درج می‌­شود.

ماده۲۶ـ مالک قبل از هرگونه اقدام به تغییر ابعاد، موتور و سایر مشخصات فنی شناور موظف است مراتب را به سازمان اعلام نماید. پس از صدور مجوز توسط سازمان، تغییرات مورد نظر تحت نظر مؤسسه رده­‌بندی، انجام و در گواهینامه ثبت درج می‌­شود.

ماده۲۷ـ در موارد زیر مالک حق بهره­برداری از شناور را ندارد و سازمان می‌­تواند تا رفع مشکل، از خروج شناور از بندر جلوگیری کند.

الف ـ نداشتن گواهینامه ثبت یا مفقود شدن یا از بین رفتن یا مخدوش شدن آن.

ب ـ اعلام نکردن اختلال در قابلیت بهره برداری از شناور.

پ ـ ثبت شناور در کشور دیگر.

ت ـ اعلام نکردن تغییر قهری مالک شناور.

ماده۲۸ـ شناورهای نظامی و انتظامی و شناورهای با کاربری تفریحی یا ورزشی که فاقد نیروی خود رانش هستند، مشمول این آیین‌­نامه نیستند.

ماده۲۹ـ احکام این آیین‌­نامه ناظر بر شناورها و کشتی‌­هایی است که مشمول ماده (۱) قانون دریایی ایران نباشند. احکام این آیین‌­نامه در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی نیز لازم­الاجرا است. با اجرای این آیین‌­نامه احکام مغایر پیش­‌بینی‌شده در ضوابط ثبت و اعطای تابعیت جمهوری اسلامی ایران به شناورها در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی، موضوع تصویب­‌نامه شماره ۲۶۷۷۲/ت۴۴۲۰۰ک مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۸ لغو می‌­شود.

معاون اول رئیس‎جمهور ـ اسحاق جهانگیری