عنوان: شرط ارث بردن زوجه متوفی از قیمت عرصه و اعیان اموال غیرمنقول
پیام: در صورت عدم تقسیم ماترک قبل از لازم الاجرا شدن ماده ۹۴۶ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۸۷، زوجه متوفی از قیمت اموال غیرمنقول متوفی اعم از عرصه و اعیان ارث می برد.
مستندات: ماده ۹۴۶ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۸۷ و تبصره الحاقی به این ماده مصوب ۱۳۸۹
شماره دادنامه قطعی :
۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۲۰۱۵۴۹
تاریخ دادنامه قطعی :
۱۳۹۲/۱۱/۱۹
گروه رأی:
حقوقی
رأی دادگاه بدوی
در خصوص دادخواست تقدیمی خانم الف.ح. با وکالت آقای الف.ج. به طرفیت خواندگان آقایان ض.م. [و] ع.م. و خانم ها م.م. و ر.م. به خواسته تغییر و اصلاح گواهی انحصار وراثت شماره ۵۵۰ مورخ ۸/۸/۸۲ صادره از شعبه ۴۳ دادگاه عمومی تهران به حکایت محتویات دادخواست تقدیمی وکیل خواهان اظهار می دارد آقای ن.م. در تاریخ ۱۸/۱/۸۲ در اقامتگاه دائمی خود تهران فوت شده و به درخواست خانم م.م. احد از فرزندان آن متوفی گواهی انحصار وراثت شماره ۵۵۰ مورخ ۸/۸/۸۲ از سوی آن دادگاه به وراثت موکل همسر و خواندگان به عنوان فرزندان متوفی صادرشده در گواهی تصریح شده یک هشتم از اموال منقول و قیمت ابنیه و اشجار سهم همسر دائمی متوفی و بقیه به نسبت پسر دو برابر دختر به فرزندان متوفی تعلق دارد در این گواهی سهم الارث همسر متوفی بر اساس ماده ۹۴۶ سابق قانون مدنی تعیین شده حال آنکه به موجب ماده واحده مورخ ۶/۱۱/۸۷ مواد ۹۴۶و۹۴۸ قانون مدنی مصوب ۱۸/۲/۱۳۰۷ به شرح ذیل اصلاح گردیده است که به موجب آن زوجه یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد و زوجه می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند ضمناً مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲۶/۵/۸۹ قانون الحاق یک تبصره به ماده ۹۴۶ قانون مدنی اصلاحی ۸۷ را به شرح زیر تصویب نمود که به موجب این ماده در خصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده است نیز لازم الاجراست که در مانحن فیه تاریخ فوت مرحوم ن.م. مورث خواهان و خواندگان قبل از تاریخ تصویب قانون اصلاح موادی از قانون مدنی است ولی تا زمان تصویب قانون اصلاح قسمت عهده ترکه عین ورثه تقسیم نشده است و چون به حکم ماده ۳۷۴ قانون امور حسبی درصورتی که ورثه بخواهند ملک غیرمنقولی که بنام مورث ثبت شده است بنام آن ها ثبت گردد باید تصدیق انحصار وراثت را به اداره ثبت تسلیم نمایند و گواهی انحصار وراثت صادره به جهت صدور آن مقدم بر تاریخ اصلاح ماده ۹۴۶ قانون مدنی حصه زوجه کمتر از حصه مذکور در ماده ۹۴۶ نوشته شده است تقاضای اصلاح آن را دارم دادگاه با عنایت به محتویات پرونده ازآنجایی که از ناحیه خواندگان نیز دفاعی در قبال دعوی طرح شده ارائه نگردیده است و همچنین امعان نظر به مفاد دادنامه شماره ۱۰۸/۹۲ صادر ه از شعبه ۳۲ دادگاه محترم تجدیدنظر دعوی را حمل بر صحت تشخیص داده و حکم به تغییر و اصلاح گواهی انحصار وراثت شماره ۵۵۰ مورخ ۸/۸/۸۲ شعبه ۴۳ دادگاه عمومی تهران را بدین شرح صادر می نماید سهم الارث زوجه با توجه به ماده ۹۴۶ اصلاحی و تبصره آن یک هشتم از اموال منقول و قیمت ابنیه و اشجار تقسیم شده تا تاریخ ۶/۱۱/۸۷ و یک هشتم از اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان تقسیم شده تا تاریخ ۶/۱۱/۸۷ سهم همسر دائمی متوفی و بقیه به نسبت پسر دو برابر دختر به فرزندان متوفی تعلق دارد رأی صادره مستنداً به مواد ۳۰۳و۳۳۱و۳۳۶ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی در خصوص آقای ض.م. احد از خواندگان به لحاظ ابلاغ واقعی حضوری و نسبت به سایر خواندگان غیابی محسوب می گردد. رأی صادره نسبت به خواندگان غایب ظرف مهلت قانونی بیست روز پس از تاریخ ابلاغ قابل واخواهی در همین دادگاه و سپس ظرف مهلت بیست روز قابل تجدیدنظرخواهی درمحاکم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رئیس شعبه ۳۹ دادگاه عمومی حقوقی تهران ـ دهقانی
نظر به اینکه در دادنامه صادره به شماره ۳۰۹ مورخ ۱۰/۴/۱۳۹۲ صادره از این دادگاه در سطر پنجم صفحه دوم کلمه تقسیم نشده، تقسیم شده انشاء و تایپ شده است فلذا مستنداً به مدلول ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی در مقام تصحیح تقسیم شده به تقسیم نشده اصلاح می گردد تسلیم رونوشت رأی اصلی بدون رونوشت رأی اصلی ممنوع است و رأی تصحیحی نیز همانند رأی اصلی قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی و فرجام در مواعد مقرر می باشد.
دادرس شعبه ۴۳ دادگاه عمومی حقوقی تهران ـ منصوری
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ض.م. به طرفیت خانم الف.ح. نسبت به دادنامه شماره ۳۰۹ مورخ ۱۰/۴/۹۲ شعبه محترم ۴۳ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن و در مورد دعوی خانم الف. ح. به طرفیت تجدیدنظرخواه و خانم ها ر. و م.ل. به خواسته تغییر و اصلاح گواهی انحصار وراثت شماره ۵۵۰ مورخ ۸/۸/۸۲ حکم به اصلاح و تغییر حصر وراثت مرقوم از حیث سهم الارث زوجه با لحاظ ماده ۹۴۶ اصلاحی قانون مدنی و تبصره آن به شرح مضبوط در دادنامه مذکور صادر و سپس حسب رأی اصلاحی شماره ۴۵۵ مورخ ۱۲/۶/۹۲ در مقام تصحیح عبارت تقسیم شده به عبارت تقسیم نشده اصلاح گردیده (یک هشتم از اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان تقسیم نشده تا تاریخ ۶/۱۱/۸۷ سهم همسر دائمی متوفی) . دادگاه با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از سوی تجدیدنظرخواه اعتراض مؤثر و موجهی که موجب نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته باشد ارائه نشده و تجدیدنظرخواهی منطبق با هیچ یک از جهات مندرج در ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی نبوده و از حیث رعایت قواعد دادرسی و استدلال و استناد به مبانی قانونی نیز ایراد و اشکال اساسی وجود ندارد. لذا با ردّ تجدیدنظرخواهی به استناد ماده ۳۵۸ قانون مرقوم عیناً دادنامه تجدیدنظر خواسته تأیید و استوار می شود. این رأی قطعی است.
رئیس شعبه ۳۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
قمری ـ نوری نجفی