تاریخ نظریه : 1399/03/03
شماره نظریه: 7/99/222
استعلام:
با توجه به صلاحیت‌های مقرر شده برای دادگاه خانواده در ماده 4 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 چنانچه پدر زوج حسب صورت قباله عادی تعیین صداق مکلف شده باشد بخشی از آن ملک را بابت قسمتی از صداق به زوجه واگذار کند اولا، دعوای زوجه به خواسته مطالبه بخشی از مهریه علیه متعهد ثالث تحت عناوینی از قبیل الزام به تنظیم سند رسمی و یا تحویل ملک موضوع مهریه در صلاحیت دادگاه خانواده است یا دادگاه عمومی حقوقی؟ ثانیا، چنانچه به لحاظ مستحق‌للغیر درآمدن آن ملک زوجه دعوایی را به خواسته مطالبه آن قسمت از مهریه به طرفیت زوج و پدر ایشان مطرح کند، رسیدگی به دعوای مزبور در صلاحیت دادگاه خانواده است یا دادگاه حقوقی؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به اینکه تعهد به تنظیم سند رسمی انتقال و یا تحویل ملک موضوع مهریه، امری تبعی است و رسیدگی به اختلاف زوجین در خصوص مهریه در صلاحیت دادگاه خانواده است، در فرضی که زوجه دعوای خود را الزام به تنظیم سند رسمی انتقال ملک و یا الزام به تحویل ملک قرار داده و مبنای انتقال را مهریه ذکر کرده است، دادگاه باید ادعای زوجه در خصوص انتقال ملک تحت عنوان مهریه را احراز کند؛ لذا با توجه به اطلاق بند بند 6 ماده 4 و ذیل ماده 12 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 رسیدگی به دعوا در صلاحیت دادگاه خانواده است، هر چند پدر زوج انتقال ملک یا قسمتی از آن را به زوجه و به عنوان مهریه بر عهده گرفته باشد. ثانیاً، وفق ماده 1100 قانون مدنی در صورت مستحق‌للغیر درآمدن مهریه، زوجه مستحق مثل یا قیمت آن است؛ مگر آن‌که صاحب مال اجازه دهد. با توجه به اطلاق بند 6 ماده 4 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 دعوای مطالبه مثل یا قیمت مهریه به سبب مستحق‌للغیر درآمدن آن در صلاحیت دادگاه خانواده است؛ هرچند متعهد پرداخت مهریه، شخص ثالث و موضوع مهریه، مال غیرمنقول باشد./