عنوان: مرجع رسیدگی به موضوع تردید در تابعیت

پیام: هرگاه تابعیت فردی مورد تردید واقع شود، شورای تأمین شهرستان موضوع را بررسی و اداره ثبت احوال بر اساس گزارش شورای مذکور مبادرت به اتخاذ تصمیم می نماید و در صورت اعتراض، هیأت حل اختلاف مقرر در ماده سوم قانون ثبت احوال نسبت به موضوع رسیدگی و اظهارنظر می کند؛ تصمیم هیأت مذکور قابل اعتراض در دادگاه عمومی حقوقی است.

مستندات: رأی وحدت رویه شماره 658-20/1/81 هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور

شماره دادنامه قطعی :
9209970908500392
تاریخ دادنامه قطعی :
1392/08/04
گروه رأی:
حقوقی

خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 15/8/90 آقای ب.م. وکیل دادگستری به وکالت از آقای ج.ت. دادخواستی به طرفیت اداره ثبت احوال شهرستان خواف به خواسته اعتراض به تصمیم هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال شهرستان خواف مبنی بر ابطال سند سجلی شماره 1ـ 13016 حوزه 2 خواف به دادگاه عمومی خواف تسلیم و توضیح داده سند سجلی مذکور برای موکّل که از پدر و مادری ایرانی الاصل متولدشده، طبق موازین قانونی صادر گردیده، موکّل در سنین جوانی به افغانستان مهاجرت کرده و بعد از پیروزی انقلاب به وطن بازگشته و اقدام به تعویض شناسنامه خود و اخذ شناسنامه جمهوری اسلامی می نماید. اخیراً برابر گزارش خلاف واقع نیروی انتظامی، شورای تأمین شهرستان خواف تابعیت موکّل را مردود اعلام نموده است و هیأت حل اختلاف الف. حکم به ابطال سند سجلی موکّل صادر می نماید درحالی که پدر و مادرش ایرانی بوده اند و تقاضای صدور حکم به شرح خواسته دارد. تصویر مستندات پیوست و پرونده در شعبه اوّل دادگاه مرقوم در جریان رسیدگی قرارگرفته است. اداره ثبت احوال شهرستان خواف لایحه ای تقدیم داشته و ضمـن شرح جریان پرونـده اظـهار داشته اداره ثبت احـوال به استناد صورت جلسه مورخه 21/6/90 شورای تأمین شهرستان خواف به استناد بند 3 ماده 3 قانون ثبت احوال، موضوع را در هیأت حل اختلاف مطرح و برابر رأی آن هیأت نسبت به ابطال سند سجلی مورد دعوی اقدام نموده است و تقاضای ردّ دعوی دارد. وکیل خواهان نیز در جلسه دادرسی مطالب مشروحی در خصوص رأی شورای تأمین خواف، درحالی که تابعیت ایرانی موکّل را قبلاً بررسی و پذیرفته است وجه قانونی ندارد و با توجه به اینکه جلسه اوّل دادرسی بوده، ابطال نظریه شورای تأمین شهرستان خواف را نیز درخواست کرده است دادگاه در جهت رسیدگی به دعوی اقداماتی معمول و به لحاظ اینکه رأی هیأت حل اختلاف ثبت احوال بر اساس تصمیم شورای تأمین شهرستان صادرشده و در مورد ابطال تصمیم شورای تأمین دعوایی اقامه نشده و این شورا ذی نفع در دعواست و رسیدگی به دعوی به کیفیت مطروحه مقدور نمی باشد لذا قرار عدم استماع دعوی را صادر می نماید. وکیل خواهان به رأی دادگاه اعتراض و درخواست تجدیدنظر می نماید. شعبه 17 دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی نظر به اینکه طبق رأی وحدت رویه شماره 658 ـ 20/1/81 هیأت عمومی دیوان عالی کشور مرجع رسیدگی به اعتراض نسبت به تصمیم شورای تأمین در تشخیص تابعیت، هیأت حل اختلاف است و رأی هیأت قابل اعتراض در دادگاه عمومی است و مرجع رسیدگی کننده ذینفع در دعوی نبوده ضمن فسخ قرار پرونده را به منظور رسیدگی به دادگاه بدوی اعاده داده است. شعبه اوّل دادگاه عمومی خواف با اعلام کفایت رسیدگی نظر به اینکه شورای تأمین شهرستان خواف یک بار تابعیت ایرانی خواهان را تأیید نموده حکم بر نقض تصمیم هیأت حل اختلاف ثبت احوال خواف در خصوص ابطال سند سجلی خواهان صادر می نماید. این بار الف. درخواست تجدیدنظر کرده است شعبه 17 دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی نظر به اینکه دادگاه در خصوص اعتراض به تصمیم مورخه 29/6/90 شورای تأمین خواف اتخاذ تصمیم نشده، پرونده را به دادگاه ذی ربط اعاده داده است. پس از اعاده پرونده، دادگاه به شرح دادنامه شماره 1309ـ 10/7/91 مستنداً به ماده 45 قانون ثبت احوال حکم بر ابطال تصمیم شورای تأمین شهرستان خواف در خصوص تابعیت خواهان صادر می نماید. اداره ثبت احوال به این رأی اعتراض و درخواست تجدیدنظر می نماید. شعبه 17 دادگاه تجدیدنظر خراسان رضوی بر اساس رأی وحدت رویه یادشده ضمن فسخ رأی بدوی به اعتبار شایستگی هیأت حل اختلاف ثبت احوال تایباد قرار عدم صلاحیت صادر و پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال داشته که در دستور کار این شعبه قرارگرفته است.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای علی خوشوقتی عضو ممیّز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

مطابق رأی وحدت رویه شماره 658ـ 20/1/81 هیأت عمومی دیوان عالی کشور هرگاه تابعیت فردی موردتردید واقع شود، شورای تأمین شهرستان موضوع را بررسی و اداره ثبت احوال بر اساس گزارش شورای مذکور مبادرت به اتخاذ تصمیم می نماید و در صورت اعتراض هیأت حل اختلاف مقرر در ماده سوّم قانون ثبت احوال نسبت به موضوع رسیدگی و اظهارنظر می نماید، تصمیم هیأت طبق ماده چهار قانون مذکور قابل اعتراض در دادگاه عمومی است. بر این اساس قرار عدم صلاحیت شماره 700504 ـ 1/5/92 شعبه 17 دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به درستی صادرشده و با تشخیص صلاحیت هیأت حل اختلاف مستقر در اداره ثبت احوال شهرستان خواف مقرر می دارد پرونده به مرجع صالح ارسال گردد.
رئیس شعبه 25 دیوان عالی کشورـ مستشار
سعیدی ـ خوشوقتی