عنوان: نوع حکم و نوع طلاق در صورت درخواست طلاق از سوی زوجه

پیام: درصورتی که متقاضی طلاق زوجه باشد دادگاه حکم الزام زوج به طلاق صادر می نماید نه گواهی عدم سازش. همچنین صرف متقاضی بودن زن در طلاق موجب خلعی تلقی کردن نوع طلاق و بذل بخشی از مهر توسط حاکم از سوی زوجه نمی شود بلکه طلاق به درخواست زوجه ماهیتاً طلاق بائن یا حاکم است.

شماره دادنامه قطعی :
9209970906100967
تاریخ دادنامه قطعی :
1392/11/21
گروه رأی:
حقوقی

خلاصه جریان پرونده

یکم- برابر مندرجات پرونده بدوی به کلاسه 911668 شعبه 7 دادگاه عمومی خانواده شهرری 1- در تاریخ 5/8/1391 آقای ب.ص. وکیل پایه یکم دادگستری به وکالت از خانم م.ح. با ارائه دادخواستی به طرفیت آقای س.ک. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق) به لحاظ عقیم بودن وعدم پرداخت نفقه به مدت بیش از 6 ماه و تخلف از شرایط ضمن عقد با پیوست کردن وکالت نامه اش و تصاویر مصدق از شناسنامه و کارت ملی موکله اش و از سند ازدواج طرفین به شماره ترتیب 2827 تاریخ وقوع و ثبت عقد 20/6/1372 تنظیمی در دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره … شهرری و از رأی غیابی صادره از شورای حل اختلاف (مبنی بر: محکومیت زوج به پرداخت نفقه معوقه ماهیانه سه میلیون ریال از 17/5/1389 لغایت 20/7/1392) اعلام کرد: طرفین باوجود گذشت 16 سال از زندگی مشترک فرزند ندارند و زوج کلیه شروط 12 گانه (ضمن عقد) در سند ازدواج را پذیرفته و با مراجعه مکرر به پزشک متخصّص معلوم شد (خوانده) عقیم است و نامبرده از پرداخت نفقه امتناع کرده به استناد مقررات قانونی مندرج تقاضای رسیدگی و صدور حکم به خواسته مـزبور را دارد. 2- آقـای ج.الف. وکیـل پایه یکـم دادگسـتری به وکالت از خوانده (زوج) وکالت نامه ارائه نمود. 3- در وقت مقرر رسیدگی 19/9/1391 آقای وکیل خواهان (زوجه) دعوی و خواسته را به شرح دادخواست تقدیمی تکرار کرد آقای وکیل خوانده (زوج) با اعلام عدم ابلاغ احضاریه و یا دادنامه مـبنی بر: محکومیت موکل اش به پرداخت نفقه معوقه افزود: در صورت اصدار رأی غیابی در مورد مطالبه نفقه موکل او تقاضای واخواهی می نماید در مورد عقیم بودن زوج (خوانده) مدعی سقط جنین زوجه در سال 1376 در بیمارستان فیروزآبادی شد و درخواست استعلام از بیمارستان مزبور و ارجاع موضوع به پزشکی قانونی نمود تا مشخص شود زوج کاملاً عقیم است یا با مصرف دارو قابل درمان می باشد و آقای وکیل زوجه (خواهان) اظهار کرد: در وکالت نامه ابرازی آقای وکیل زوج (خوانده) اختیار دفاع از دعوی طلاق قید نشده است و فاقد سمت مذکور است و در صورت عدم پذیرش ایراد مذکور رأی استنادی محکومیت زوج به پرداخت نفقه معوقه پیوست دادخواست قطعی شده و اجرائیه نیز صادر گردید و تصویر گواهی مربوطه را در این زمینه ارائه کرد که پیوست پرونده شد و شرط عدم پرداخت نفقه بیش از 6 ماه محقق شد و ادعای آقای وکیل زوج مبنی بر: سقط جنین خوانده را صرفاً ادعا دانسته است و . . . بچه دار نشدن طرفین را در طول مدت 16 سال زندگی مشترک را قرینه و اماره قوی بر نازایی (ناباروری) خوانده دانست و مراتب آمادگی موکله خویش را برای معاینه پزشکی اعلام کرد و افزود: شهود موکله آمادگی برای ادای شهادت دارند و شرط عدم پرداخت نفقه به مدت بیش از 6 ماه محقق شد با معاینه زوج توسط پزشکی قانونی عقیم بودن زوج نیز مشخص خواهد شد بعداً نیز تصویر مصدق حکم جلب سیار زوج را به علت عدم پرداخت نفقه معوقه صادره توسط شورای حل اختلاف به ضمیمه لایحه ای تقدیم کرد که پیوست پرونده شده است.
4- برابر گواهی پزشکی قانونی زوجه در تاریخ معاینه باردار نبوده است (صفحات 1لغایت 31)
5- قرار ارجـاع امر به داوری صـادر شـد داور خواهـان قـادر به ایجاد سازش بین طرفین نشد و افزود: حسب اظهار آقای وکیل زوجه در مورد مهریه در پرونده دیگری اقدام شده است زوج داور معرفی کرد حق الزحمه داوران زوجین حسب اعلام آقای وکیل او مطابق فیش بانکی تودیع شد ولی نظریه داور زوج پیوست پرونده نمی باشد.
6- حسب اعلام پزشکی قانونی با اخذ نظریه متخصص اورولوژی معتمد سازمان پزشکی قانونی زوج دچار ضعف توانایی باروری است جهت باروری نیاز به استفاده از روش های کمک باروری دارد احتمال باروری طبیعی بسیار اندک است (صفحات 32 لغایت 43). 7- آقای وکیل خوانده با ارائه لایحه ای ضمن پیوست کردن گواهی واخواهی نسبت به رأی غیابی یادشده و با استناد به گواهی پزشکی قانونی موکل خویش را عقیم ندانسته و با توجه به گواهی واخواهی مزبور تقاضای ردّ دعوی را کرد.
با اعلام ختم رسیدگی مطابق دادنامه شماره 265-/92-12/3/1392 با شرح دعوی و خواسته و جریان دادرسی وعدم توفیق دادگاه و داوران در ایجاد سازش بین طرفین و گواهی شماره 900722 شورای حل اختلاف بر عدم پرداخت نفقه و گواهی پزشکی قانونی مبنی بر: عدم توانایی بارداری و عقیم بودن زوج و گذشت 16سال زندگی مشترک و احراز تحقق شرط بند 10 از شروط ضمن العقد نکاح به استناد مقررات قانونی مندرج گواهی عدم امکان سازش صـادر و زوجه مجاز به مراجعه به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق جهت مطلقه کردن خود به طلاق (با اختیار انتخاب نوع طلاق و ثبت طلاق و امضاء دفتر مربوط به وکالت از زوج با واگذاری رعایت شرایط صحت اجرای صیغه طلاق بر عهده مجری آن) . . . شد رأی صادره ظرف مهلت قانونی قابل تجدیدنظرخواهی اعلام گردید (صفحات 44 لغایت 47)
دوم- تجدیدنظرخواهی زوج که مدعی شد برابر گواهی پزشکی قانونی عقیم نبوده بلکه برای باروری نیاز به استفاده از روش های کمک باروری است و به عدم تعیین میزان بذل شده از صداق نیز ایراد دارد و محکومیت اش به پرداخت نفقه معوقه مورد واخواهی اش قرارگرفته است. . . و وصول لایحه دفاعیه آقای ب.ص. به وکالت از زوجه تجدیدنظر خوانده که ضمن ارائه تصویر مصدق از دادنامه اصلاحی رأی غیابی شورای حل اختلاف و تصحیح آن از غیابی به حضوری و قابل تجدیدنظرخواهی بودن مدعی ترک زندگی مشترک توسط زوج و پرداخت نفقه زوجه در منزل پدرش با کمک اقوام و قطعیت یافتن رأی یادشده صادره از شورای حل اختلاف و ردّ ادعای عقیم نبودن زوج و مخیر بودن زوجه به بذل مهریه . . . طی دادنامه شماره 860-/92 -29/5/1392 صادره از شعبه 24 دادگاه تجدیدنظر استان تهران در پرونده کلاسه 920818 با وارد ندانستن اعتراض ضمن اصلاح رأی معترضٌ عنه و اصدار حکم طلاق به جای گواهی عدم امکان سازش و تعیین طلاق خلع و بذل یک سکه بهار آزادی از مهریه توسط زوجه به زوج در قبال طلاق به استناد مقررات قانونی مندرج . . . رأی صادره ظرف مهلت قانونی قابل فرجام خواهی اعلام گردید (صفحات 50 لغایت 58 پرونده بدوی و 1 لغایت 3 پرونده تجدیدنظری)
سوم- رأی تجدیدنظری مذکور در تاریخ 9/6/1392 به آقای ج.الف. به وکالت از زوج (تجدیدنظرخواه) به شرح ذیل صفحه 4 پرونده تجدیدنظری ابلاغ شد فرجام خواهی آقای س.ک. در تاریخ 27/6/1392 ثبت و با وصول و ثبت لایحه دفاعیه زوجه فرجام خوانده پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به کلاسه بالا ثبت و به شعبه اول دیوان عالی کشور ارجاع گردید.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش: آقای کیقبادی عضو ممیّز و اوراق پرونده در مورد فرجام خواهی آقای س.ک. در خصوص دادنامه شماره 860-/92-29/5/1392 فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با بررسی اوراق پرونده و گزارش عضو ممیّز در مورد دعوی خانم م.ح. به طرفیت آقای س.ک. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق) که به موجب دادنامه بدوی به شماره منعکس در گزارش عضو ممیّز گواهی عدم امکان سازش به منظور اجرا و ثبت صیغه طلاق به شرح مندرج صادر و رأی یادشده در مرحله تجدیدنظری با اصلاحات به عمل آمده تأییدشده است با توجه به اینک مفاد لایحه فرجام خواهی نامبرده تکرار مطالب معنونه در مراحل قبلی است و متکی به دلیل و مدرک جدید نیست تا موجب تخدیش رأی فرجام خواسته و تحقیقات بیشتر و نقض رأی مذکور گردد و خدشه و خللی از حیث استدلال به رأی فرجام خواسته به نظر نمی رسد چون تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور اجرای صیغه طلاق به جهت تحقق بندهای 1و 10 بوده که برابر رأی بدوی تحقق بند 10 احرازشده است و ایرادی بر احراز تحقق بند مذکور نمی باشد و دلیلی بر اینکه تقاضای طلاق خلع از ناحیه زوجه شده باشد در پرونده امر مشاهده نمی گردد و مورد با مقررات ماده 1146 قانون مدنی مطابقت ندارد و به علاوه دلیلی بر اینکه زوجه یک سکه از صداق را بذل نموده است در پرونده امر مشاهده نمی شود بنا به مراتب با حذف عبارت: (طلاق خلع و بذل یک سکه بهار آزادی از مهریه توسط زوجه به زوج در راستای طلاق خلع) از دادنامه یادشده با توجه به صدور حکم طلاق توسط دادگاه که نوع طلاق بائن یا طلاق حاکم محسوب می شود با مستفاد از مقررات ماده 403 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن ردّ فرجام خواهی به عمل آمده و اصلاح مذکور به استناد مقررات ماده 370 قانون مذکور و دادنامه فرجام خواسته ابرام می گردد.
مستشاران شعبه 1 دیوان عالی کشور
قاسمی ـ کیقبادی