عنوان: ارث زوجه نسبت به ماترک تقسیم نشده زوجی که قبل از اصلاح قانون فوت کرده

پیام: تبصره الحاقی به ماده 946 قانون مدنی در رابطه با ارث زوجه نسبت به مواردی که زوج قبل از تصویب تبصره مذکور فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده نیز لازم الاجراست.

شماره دادنامه قطعی :
9209970223200108
تاریخ دادنامه قطعی :
1392/02/02
گروه رأی:
حقوقی

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست خانم الف.ح. با وکالت الف.ج. به طرفیت 1ـض. 2ـع. 3ـم. 4ـر. همگی م. فرزندان ن. به خواسته تغییر و اصلاح گواهی انحصار وراثت شماره 550 مورخ 08/08/1382 شعبه 43 با عنایت به توضیح وکیل خواهان در دادخواست دایر به اینکه آقای ن.م. در تاریخ 18/01/1382 در اقامتگاه دایمی خود در تهران فوت شده است و به درخواست خانم م.الف. از فرزندان آن متوفی گواهی حصر وراثت شماره 550 مورخ 08/08/1382 از سوی آن دادگاه به وراثت موکل همسر و خواندگان فرزندان آن متوفی صادر شده و در گواهی ذکر شده یک هشتم از اموال منقول و قیمت ابنیه و اشجار سهم همسر دایمی متوفی و بقیه به نسبت پسر دو برابر دختر به فرزندان متوفی تعلق دارد در این گواهی سهم الارث همسر متوفی بر اساس ماده 946 سابق قانون مدنی تعیین شده است، مجلس شورای اسلامی در تاریخ 01/11/1387 مواد 946 و 948 قانون مدنی مصوب 18/02/1307 را اصلاح کرده است و ماده 927 حذف شده است چون به حکم ماده 374 قانون امور حسبی در صورتی که دیگری بخواهد ملک غیرمنقول که به نام مورث ثبت شده است به نام آنها ثبت گردد باید تصدیق انحصار وراثت صادره رونوشت آن را که مشتمل بر تعیین سهام باشد به اداره ثبت تسلیم نماید و گواهی حصر وراثت صادره به جهت صدور آن مقدم بر تاریخ اصلاح ماده 946 قانون مدنی حصه زوجه کمتر از حصه مذکور در ماده 946 نوشته شده است و موکل نمی تواند به استناد گواهی انحصار وراثت مزبور تمام حقوق قانونی خود را استیفا نماید، لذا به تجدید ماده 41 و 373 قانون امور حسبی تقاضای صدور حکم به شرح ستون خواسته را دارد، دادگاه با عنایت به مراتب مرقوم و با توجه به ملاحظه پرونده 82/43/1050 که در آن گواهی حصر وراثت به شماره دادنامه 550 مورخ 08/08/1382 صادر شده است گواهی صادره مطابق مقررات حاکم بوده است و دادگاه هیچ گونه سهو و خطایی در صدور آن مرتکب نشده است و مورد استثنای خواهان نیز موجب اصلاح و تغییر آن نیست، بنابراین خواسته خواهان را موجه ندانسته به استناد ماده 2 از قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دعوی خواهان صادر می گردد قرار صادره ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رئیس شعبه 43 دادگاه عمومی حقوقی تهران ـ کثیرلو

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای الف.ج به وکالت از خانم الف.ح. نسبت به دادنامه شماره 9009972160801300ـ 6/12/1390 شعبه محترم 43 دادگاه عمومی حقوقی تهران که موجب آن قرار رد دعوی تجدیدنظر خواه به طرفیت آقایان ض. و ع. و م. و ر. همگی م. به خواسته تغییر و اصلاح گواهی انحصار وراثت شماره 550ـ8/8/82 همان دادگاه صادر شده بدین توضیح که تجدیدنظرخواه از دادگاه محترم مذکور تقاضا کرده با توجه به اصلاح 18/2/1387 ماده 946 قانون مدنی و نیز قانون الحاقی یک تبصره به ماده مزبور مصوب 1389 که به موجب آنها مقرر شده زوجه از کل ماترک زوج به این تفصیل که از عین اموال منقول و از قیمت اموال غیرمنقول در صورت اولاددار بودن زوج یک هشتم و الا یک چهارم ارث می برد و حکم فوق در خصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب مراتب فوت کرده ولی هنوز ماترک او تقسیم نشده نیز لازم الاجراست گواهی انحصار وراثت شماره فوق را اصلاح نماید و دادگاه با این استدلال که گواهی مزبور بر اساس مقررات حاکم بر زمان صدور آن اصدار یافته و واجد اشتباهی نبوده که مستلزم اصلاح باشد، قرار تجدیدنظر خواسته را صادر کرده است دادگاه تجدیدنظر با توجه به اینکه حکم موضوع قانون الحاق یک تبصره به ماده 946 قانون مدنی اصلاحی 1387 به شرطی که ماترک بین ورثه تقسیم نشده باشد عطف به ماسبق می شود و استفاده ذی حق از قانون مزبور طبعاً مستلزم تغییر و اصلاح گواهی انحصار وراثت صادره مربوطه است مضافاً اجابت خواسته ضرورت رسیدگی پیرامون تقسیم یا عدم تقسیم ماترک را می طلبد بنابراین ضمن نقض قرار تجدیدنظر خواسته پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه محترم بدوی اعاده می نماید.
رئیس شعبه 32 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
قمری ـ حاجی حسنی