عنوان: بطلان افزایش مهریه پس از وقوع عقد نکاح

پیام: چنانچه عقد نکاح دائم غیر رسمی با شرایطی واقع شده باشد، نکاح با سند رسمی که متعاقب آن صورت گرفته نمی تواند شرطی را به آن بیفزاید و محکوم به بطلان است. مهریه همان است که ضمن عقد نکاح غیر رسمی توافق شده و زاید بر آن در سند رسمی مردود بوده و اثری بر آن مترتب نمی شود.


مستندات: مواد 1062 و 1120 قانون مدنی – نظریه شماره 35079/30/88 مورخ 12/5/1388 فقهای شورای نگهبان

شماره دادنامه قطعی :
9109970224702456
تاریخ دادنامه قطعی :
1391/12/19
گروه رأی:
حقوقی

رأی دادگاه بدوی

خانم م.ف. با وکالت آقایان م.س.، م.الف. دادخواستی به طرفیت آقای الف.الف. به خواسته طلاق با توجه به شرط مندرج در سند نکاحیه مبتنی بر اخذ وکالت بلاعزل از زوج را در امر طلاق تقدیم نموده و سبب استفاده از حق طلاق را رفتار ناشایست زوج در قبال زوجه در طول زندگی مشترک اعلام کرده اند؛ ضمناً همزمان خانم م.ف. با وکالت آقایان م.س.و م.الف. دادخواست دیگری به طرفیت آقای الف. مبنی بر مطالبه مهریه به تعداد 1343 عدد سکه بهار آزادی عندالاستطاعه موضوع سند نکاحیه شماره … مورخه 23/12/88 دفتر ازدواج شماره … تهران مقوم به مبلغ 000/000/51 ریال نیز تسلیم محکمه نموده اند و متقابلاً آقای الف. در قبال دعوی مطروحه اخیر دادخواست تقابلی به طرفیت خانم م.ف. تقدیم نموده و متقاضی تأیید و تنفیذ وقوع نکاح دائم غیر رسمی فی مابین خود و خوانده دعوی تقابل در مورخه 18/12/88 و بطلان عقد رسمی بعدی منعقد شده در مورخه 23/12/88 و به تبع آن ابطال سند ازدواج شماره … مورخه 23/12/88 دفتر ازدواج شماره … تهران، همچنین ثبت نکاح دائم غیر رسمی مورخه 18/12/88 گردیده است. با امعان نظر به جامع محتویات پرونده علی الخصوص اظهارات زوج و اقرار زوجه، انعقاد و وقوع نکاح دائم غیر رسمی فی مابین در مورخه 18/2/88 با مهریه 14 عدد سکه بهار آزادی احراز می شود و بقاء و نفوذ نکاح مذکور با توجه به عدم اقامه دلیل متقن مبنی بر قطع رابطه زوجیت کما کان محرز است. با وصف مذکور و عدم انحلال نکاح مقدم، انعقاد صیغه نکاح دائم موضوع سند نکاحیه شماره … مورخه 23/12/88 دفتر … تهران فاقد موضوعیت و وجاهت قانونی بوده، نتیجتاً نکاح اخیر و شروط و آثار آن باطل و بلا اثر تلقی می شود و دادگاه مستنداً به مواد 1062 و 1120 قانون مدنی با اعلام بطلان نکاح رسمی موضوع سند نکاحیه شماره … مورخه 23/12/88 دفتر … تهران حکم به ابطال سند مذکور و تنفیذ نکاح مقدم غیر رسمی صادر می نماید. بدیهی است که شروط و مندرجات سند رسمی نیز فاقد اعتبار قانونی بوده است. نتیجتاً دادگاه زوجه را مستحق دریافت مهریه موضوع سند رسمی نکاح تشخیص نداده و درخواست طلاق از ناحیه زوجه را به عنوان وکیل بلاعزل زوج در سند رسمی نکاح را به علت عدم اعتبار سند مذکور و مخالفت زوج مردود تلقی و حکم بر بی حقی خواهان مهریه و طلاق صادر می نماید. ضمناً زوجین مکلف به ثبت نکاح عادی با وصف دائم در مورخه 18/2/88 با مهریه 14 عدد سکه بهار آزادی می باشند. آرای صادره حضوری و ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.
رئیس شعبه 273 دادگاه عمومی خانواده تهران ـ سمیعی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی خانم م.ف. با وکالت آقای م.س. نسبت به آن بخش رأی موضوع دادنامه شماره 1583-20/10/91 صادره از شعبه 273 دادگاه عمومی خانواده تهران که بر تأیید و تنفیذ عقد نکاح دائم عادی بین تجدیدنظرخواه و تجدیدنظرخوانده با مهریه 14سکه بهار آزادی اشعار دارد، وارد نیست. رأی تجدیدنظرخواسته در این بخش موافق موازین قانونی و با رعایت اصول و قواعد دادرسی صادر گردیده و ایراد اساسی متوجه آن نمی باشد. تجدیدنظرخواه نیز در این مرحله مطلب قابل توجهی عنوان نکرده، لذا به استناد ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی این بخش از رأی تجدیدنظرخواسته تأیید می گردد. اعتراض تجدیدنظرخواه نسبت به آن قسمت از دادنامه که بر ابطال مندرجات سند نکاحیه شماره … مورخ 23/12/88 دفتر … تهران از جمله مهریه مندرج در آن اشعار می دارد، به نظر وارد است؛ زیرا هر چند که مهریه شرعی همان است که ضمن عقد نکاح واقع شده و افزایش مهریه پس از وقوع عقد، ترتب آثار مهریه را ندارد؛ لیکن ابطال کلیه مندرجات سند رسمی به نظر صحیح نمی رسد. لذا این قسمت از دادنامه نقض می گردد. این رأی ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل رسیدگی فرجامی در دیوان عالی کشور است.
رئیس شعبه 47 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
معنوی ـ مدنی