عنوان: درخواست طلاق به استناد عدم‌تأدیه نفقه زوجه

پیام: چنانچه زوج به مدت شش ماه از تأدیه نفقه زوجه امتناع نماید و امکان الزام او به تأدیه نباشد، زوجه می تواند با مراجعه به دادگاه خود را مطلقه نماید.

مستندات: ماده 1106 قانون مدنی مصوب 1314

شماره دادنامه قطعی :
9309970907900180
تاریخ دادنامه قطعی :
1393/06/26
گروه رأی:
حقوقی

خلاصه جریان پرونده

خانم م.س. با وکالت آقای م.ف. بطرفیت آقای ب.ص. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق بلحاظ: 1ـ اعتیاد خوانده به مواد مخدر، 2ـ وجود سابقه کیفری، 3ـ عدم پرداخت نفقه به مدت یکسال و عدم امکان اجبار وی، 4ـ متواری بودن زوج، 5ـ ترک زندگی مشترک به مدت یکسال، 6ـ سوء رفتار و سوء معاشرت زوج، طرح دعوی کرده است. بدین توضیح: 1- خواهان در 22/12/76 بموجب سند رسمی شماره … دفتر ثبت ازدواج شماره … اصفهان به عقد دائم و رسمی خوانده درآمده. 2ـ خوانده کلیه شروط مندرج در سند ازدواج را پذیرفته و در ضمن عقد نکاح وکالت با حق توکیل به غیر جهت اجرای صیغه طلاق در صورت تخلف از شرایط ضمن عقد نکاح به خواهان اعطاء نموده است. 3ـ پس از گذشت چندین سال متوجه گردید که زوج به مواد مخدر از نوع شیشه اعتیاد شدید دارد و حتی چندین مرتبه به کمپ ق. برای ترک معرفی گردید، اما باز هم مواد مخدر مصرف می کرد و در اثر مصرف مواد مشکلات عدیده ای برای خواهان و فرزندانشان ایجاد می نمود و با سوء رفتارهای غیرقابل تحمل باعث شده ادامه زندگی با وی غیرممکن باشد به گونه ای که مکرراً خواهان و فرزندانش را تا سر حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار داده (که گواهی پزشکی قانونی همه آنها ضمیمه گردیده) مکرراً اجسام خارجی در قفل منزل وارد می نمود و خواهان و فرزندانش را مدت ها آواره می ساخت و حتی با سوء استفاده از دسته چک خواهان و زدن امضای جعلی در ذیل آن و خرج نمودن آنها می خواست خواهان را روانه زندان کند که با کمک پدرش و فروش اموال خود چک های مذکور پاس گردید. پس از آن با طرح شکایت جعل و استفاده از سند مجعول علیه خوانده، وی به مدت 10 ماه حبس محکوم گردید که تصویر حکم صادره از شعبه 102 دادگاه عمومی جزایی به پیوست تقدیم گردیده است. از طرف دیگر لازم به ذکر است که زوج حدود یک سال است زندگی مشترک را بدون عذر موجه ترک کرده و هم اکنون نیز متواری است و در طول این مدت دیناری بابت نفقه همسر و فرزندان پرداخت نکرده و تحت شرایط سخت معیشتی و با کمک پدر و مادر خواهان امرار معاش می کنند. 4ـ هم اکنون نیز خواهان دعاوی مطالبه مهریه و ترک انفاق و مطالبه نفقه معوقه و جاریه علیه زوج مطرح نموده و جلب سیار همه آنها نیز اصدار گردیده است اما متأسفانه زوج مدت مدیدی است که متواری گردیده و هیچ دسترسی به وی ندارد و به هیچوجه امکان وصول نفقه و مهریه میسر نیست. 5ـ لازم به ذکر است که زوج سوابق کیفری متعددی دارد که درخواست استعلام از آگاهی مورد استدعاست. 6ـ با عنایت به مراتب فوق به استناد مواد 1119 و 1113 قانون مدنی بندهای 4 و 9 ماده 8 قانون حمایت خانواده تقاضای گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق مورد استدعاست. ضمناً خواهان بخشی از مهریه خود که صرفاً شامل مهرالسنه می شود را به زوج بذل نموده، فتوکپی های مصدق مدارک ابرازی را ضمیمه پرونده کرده است. در جریان رسیدگی خوانده، آقای ح.ص. را وکیل رسمی خود انتخاب کرده است. مشارٌالیه لایحه چهار صفحه ای تسلیم داشته و در مقام دفاع موکل مضموناً مرقوم داشته: 1ـ خواهان مدعی فراری بودن خوانده است، اقتضاء داشته تقاضای انتشار آگهی جهت اطلاع طرف مقابل می نمود، در حالی که آدرس خوانده را در دادخواست تعیین نموده است. 2ـ چون خواهان مانع ورود خوانده می شده ، خوانده مجبور به ترک منزل گردیده، موکل بارها از جانب اعضاء خانواده خواهان مورد ایراد ضرب و جرح قرار گرفته (پرونده به شماره بایگانی 900567 شعبه 42 دادیاری دادسرای اصفهان) 2ـ خانم با به اجراء گذاشتن مهریه و اخذ برگ جلب، همسر خود را مرعوب و فراری نموده است. 4ـ ادعای جعل کذب محض بوده، بلحاظ عدم حضور موکل رأی بر محکومیت او صادر شده، هنوز در مرحله تجدیدنظر است و قطعی نشده است. 5ـ در مورد ترک انفاق … دو دستگاه اتومبیل متعلق به همسر خود را خواهان در اختیار داشته، یک دستگاه آن را استفاده می کند و یک دستگاه را چون سند به نام او بوده در ابتدای سال جاری به مبلغ ده میلیون تومان به فروش رسانده، اگر نفقه خانم علاوه بر مسکن که توسط زوج تهیه گردیده، ماهی 500 هزار تومان در نظر بگیریم، حداقل از زمان فروش اتومبیل به مدت 20 ماه خواهان نمی تواند مدعی ترک انفاق باشد، البته نفقه طبق نظر کارشناس دادگستری پرداخت می گردد … 6ـ پدر خواهان قادر به پرداخت وجه چک ها نبوده، پدر موکل طلب طلبکاران را پرداخت نموده و اصل چک ها و گواهی های عدم پرداخت را در اختیار دارد. 7ـ در مورد ادعای معتاد بودن موکل که خواهان مدعی است چد سال پس از ازدواج متوجه آن گردیده، ضمن تکذیب این ادعا به عرض می رسد از چه زمانی استفاده از شیشه رایج و متداول گردید … خواهان در کنار مرد نامحرم نشسته بود، تحت عنوان رابطه نامشروع پرونده تشکیل گردیده به کلاسه 911189 در شعبه 104 دادگاه کیفری اصفهان در نوبت رسیدگی است … 8ـ … دستور اعزام به کمپ در اثر کثرت کار و در شرایط خاصی بوده که به هر حال قانونی نبوده … البته موکل با حضور من در کمپ بلافاصله آزاد گردیده 9ـ مغازه موکل مورد سرقت قرار گرفت. نحوه سرقت نشانه دخالت آشنایان در طراحی سرقت را داشت … 10ـ خواهان فاقد شغل و سمت و در نتیجه فاقد درآمد مالی است. بارها به تنهایی به کشور امارات (بدون شوهر خود) مسافرت کرده هزینه این مسافرتها را چه کسی می تواند پرداخت کرده باشد؟ … اگر خانم م.س. مایل به ادامه زندگی نیست، می تواند با بذل مهریه خود و اخذ قبول زوج، با انجام تشریفات قانونی و شرعی خود را مطلقه نماید. وکیل خواهان در جلسه 4/11/91 اظهار داشته برگ جلب خوانده اخیراً صادر شده در حالی که خوانده (زوج) از زمان ارتکاب جرم جعل منزل را ترک نموده است، اتومبیل ربطی به بحث نفقه ندارد و سند بنام موکله است، موکله در خانه پدرش است. چون شارژ پرداخت نشده در منزل مشترک نیست. زن بدون رضایت شوهر به خارج کشور نمی رود. ظاهراً با صدور قرار ارجاع امر به داوری … آقای ف.س. بعنوان داور زوجه و آقای ن.ش. فرزند ح. داور زوج تعیین شدند. آقای ن.ش. طی مرقومه ای اصلاح ذات البین را با تشکیل جلسه در دادگاه امکان پذیر دانسته است. آقای ح.ص. وکیل زوج طی لایحه ای مضموناً مرقوم داشته: 1ـ هرچند گواهی های پزشکی قانونی که از ناحیه خانم م.س. به عنوان دلایل سوء رفتار زوج ضمیمه پرونده گردیده است، لکن موکل نیز شکایت علیه خانم م.س. و برادران و پدر ایشان که بارها با همکاری مشارٌالیها موکل را مورد ایراد ضرب و جرح قرار داده اند، وی برای جلوگیری از ادامه اختلاف خانوادگی رضایت خود را در مورخ 30/6/90 در کلاسه پرونده 900567 شعبه 42 دادیاری اصفهان اعلام داشته ارائه می نماید … 2ـ مبنای اصلی دعوای مطروحه به خواسته صدور حکم طلاق ترک منزل از ناحیه زوج می باشد. البته ترک منزل برای جلوگیری از تنش و برخورد فیزیکی تنها راه چاره موکل بوده و البته ترک خانه به منزله ترک انفاق هم شناخته نمی شود. فتوکپی دادنامه مورخ 30/4/92 شعبه 104 دادگاه عمومی جزایی اصفهان مؤید نشوز و بزهکاری خانم م.س. است. البته این مطلب نیز به خواست موکل به عرض رسید. 3ـ یک فقره حکم به محکومیت حبس علیه موکل در دادگاه بدوی صادر شده که در دادگاه تجدیدنظر به جزای نقدی تغییر یافته است. در جلسه 1/7/92 در وقت فوق العاده خواهان اظهار داشته نامه پزشکی قانونی مربوط به چند سال قبل است که من دنبال کار را نگرفتم. یکی حکم آن صادر شد که من هم دنبال دریافت دیه را نگرفتم. تنها پرونده ای که به حکم رسیده است، دادنامه مورخ 18/1/92 شعبه 801 است که ارائه می دهم. بقیه ایراد ضرب ها را، یکی را رضایت دادم، بقیه را رها می کردم؛ چون به دلائلی ما را آشتی می دادند. شوهرم از سال 86 به بعد اعتیاد پیدا کرد. اوایل تریاک، بعد هم شیشه مصرف می کرد. یک بار هم با یکی از دوستانش دستگیر شد که از طریق هوائی به کشور مکزیک ارسال می کرد. پدر شوهرم وکیل است. نمی دانم چطور شد … برای ترک دادن شوهرم خیلی تلاش کرده ام، چندین مرتبه مشاوره رفته ایم. ترک نمی کرد. در کمپ ق. بستری بود. پول یک دوره 21 روزه را به حساب ریختیم، ولی پدرش نمی دانم چه کار کرد که 4 روزه او را ترخیص کرد. اصل درگیری من و شوهرم سر بیکاری او، پول گرفتن از خانواده اش، افتادن در دام اعتیاد و فروش مواد مخدر افتادن بود. سپس بخاطر جعلی که کرد و از 2 بانک چهار دسته چک بدون حضور من دسته چک گرفت و 000/000/150 تومان بنام من چک داده بود و صاحب چک ها تا لب زندان رفتن من رفتند ولی خدا به دادم رسید و جعل … ثابت شد … لاشه چک ها دست فرد طلبکاران است. برای مهریه جداگانه اقدام کردم. جهیزیه ام در خانه شوهرم است. در آینده برای استرداد جهیزیه پرونده مجزا تشکیل می دهم. دارای دو فرزند مشترک به نامهای 1ـ ب. 11 ساله و 2ـ ب. 10 ساله می باشیم که نزد شوهرم می باشد در واقع نزد پدر شوهرم می باشند. فرزند بزرگم حاضر نیست که نزد من بیاید. برای ملاقات تابحال مشکلی نداشته ام. برای نفقه در شورای حل اختلاف اقدام کرده ام … دو سال است نفقه نداده است، کیفری هم شاکی شدم که پنج ماه حبس محکوم شده است و ایشان واخواهی کرده است … مسأله جعل داشت فراری شده، بخاطر مهریه و نفقه فراری نیست زیرا صاحبان چک از شوهرم بخاطر کلاهبرداری شاکی شده اند که تمام آنها حکم جلب شوهرم را دارند، تحت تعقیب است. پدر شوهرم می گوید اگر برای جعل و مهریه رضایت ندهم بلد است چکار کند و لذا رفت و شاکی شد و اکنون من محکوم شده ام. ولی در همان عکس ها خود شوهرم هم هست … عکس خانوادگی ماست که شوهرم هم بود. بالاخره شعبه 16 دادگاه عمومی حقوقی اصفهان پس از یک سلسله رسیدگی به موجب شماره دادنامه 9209970351601099 مورخ 4/7/92 چنین رأی صادرکرده است: »در خصوص دعوی م.ف. به وکالت از م.س. به طرفیت ب.ص. با وکالت ح.ص. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش بلحاظ تحقق شرط ضمن عقد با توجه به متن دادخواست تقدیمی خواهان و کلیه ضمائم و پیوست های آن و با توجه به اظهارات طرفین در جلسه دادرسی و در طی لوایح تقدیمی و توجهاً به نظریه داوری مضبوط در جوف پرونده و با عنایت به سایر محتویات پرونده و قرائن و امارات خواسته مطروحه مقرون به صحت است. لذا به استناد ماده 26 قانون حمایت خانواده حکم به احراز شرایط اعمال وکالت مندرج در سند نکاحیه صادر می گردد. بدیهی است پس از قطعیت حکم صادره خواهان می تواند در دفترخانه طلاق حاضر شده و خود را براساس بند (ب) سند نکاحیه مطلقه و به ثبت برساند. زوجه در خصوص مهریه در پرونده جداگانه اقدام و حکم آن صادر شده است. حضانت فرزندان براساس ماده 1168 قانون مدنی با خوانده است و خواهان براساس ماده 1174 همان قانون می تواند فرزندان خود را روزهای جمعه هر هفته از ساعت 9 صبح لغایت 8 شب توسط کلانتری محل اقامت خوانده تحویل گرفته و ملاقات نماید. خواهان برای نفقه در شورای حل اختلاف اقدام نموده و برای جهیزیه نیز در صورت نیاز و اقتضاء می تواند اقدام نماید. رأی صادره حضوری و ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی است.« این دادنامه در تاریخ 4/8/92 به آقای ح.ص. ابلاغ شده است و در تاریخ 23/7/92 به آقای م.ف. ابلاغ گردیده است. آقای ب.ص. با وکالت آقای ح.ص. طی دادخواست و لوایح تقدیمی و به شرح مندرج در آن نسبت به دادنامه 9209970351601099 مورخ 4/7/92 صادره از شعبه 16 دادگاه عمومی حقوقی اصفهان تجدیدنظرخواهی نموده که در نهایت شعبه 19 دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان بموجب شماره دادنامه 9309970369800038 مورخ 20/1/1393 و به شرح منعکس در آن دادنامه بدوی را تأیید کرده است. این دادنامه در تاریخ 15/2/93 به آقای ح.ص. ابلاغ شده است و در تاریخ 6/2/92 به خانم م.س. ابلاغ گردیده است. آقای ح.ص. در تاریخ 25/2/93 به شرح دادخواست و لایحه تقدیمی نسبت به دادنامه 69800038 یاد شده فرجام خواهی کرده است. پرونده به دیوان عالی کشور ارسال جهت رسیدگی به شعبه 19 دیوان ارجاع شده است. کلیه محتویات پرونده به هنگام شور قرائت می شود.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

ایرادات وکیل فرجام خواه بر رأی شماره 9309970326980038 شعبه 19 دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان وارد بنظر نمی رسد زیرا زوج بموجب بند 1 شرایط ضمن العقد به زوجه وکالت داده تا در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه مدت ششماه و عدم امکان الزام او می تواند برای طلاق به دادگاه مراجعه نماید. آراء شماره 1165 ـ 4/7/91 شورای حل اختلاف و 9209970376400389 بیستم آذر ماه نود و دو دادگاه تجدیدنظر استان بر محکومیت زوج بعلت عدم تأدیه نفقه مؤید عدم پرداخت نفقه بمدت بیش از یکسال است و زوج تلویحاً ترک منزل مشترک مورد ادعای زوجه را نیز تأیید نموده است و ادعای وجود اتومبیل زوج در ید زوجه رافع مسئولیت او به پرداخت نفقه نیست. لذا استنباط دادگاه از دلایل و محتویات پرونده خالی از اشکال است و از نظر تشریفات دادرسی نیز ایرادی بر آن وارد نیست. رأی فرجام خواسته تأیید می گردد.
رئیس شعبه 19 دیوان عالی کشور – مستشار
فاتحی – کریمی صحنه سرایی