عنوان: درخواست طلاق زوجه به‌دلیل محکومیت کیفری زوج

پیام: چنانچه زوجه خود به جهت بزه جعل محکوم شده باشد نمی تواند به جهت بزه کلاهبرداری و چک بلامحل درخواست اجرای وکالت ناشی از شرط محکومیت زوج به جرم خلاف شئونات خانوادگی کند زیرا موقعیت شئونات خانوادگی هر دو در این شرایط مساوی است.

شماره دادنامه قطعی :
9309970908300353
تاریخ دادنامه قطعی :
1393/06/23
گروه رأی:
حقوقی

خلاصه جریان پرونده

پیرو گزارش گذشته خانم ر.ن. با وکالت آقای ص.س. دادخواستی به طرفیت آقای ب.ن. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به لحاظ عسر و حرج با احتساب خسارات دادرسی تقدیم دادگاه های حقوقی نظرآباد نموده است وکیل خواهان در شرح دادخواست توضیح داده بیان داشته موکله به موجب عقدنامه رسمی مورخ 5/7/74 همسر دائمی خوانده می باشد که حاصل این ازدواج پسر 15 ساله بنام ب. است در سال 85 خوانده به لحاظ ارتکاب جرم کلاهبرداری دستگیر و به موجب دادنامه 1169 –5/10/85 صادره از شعبه 105 دادگاه جزایی قزوین به سه سال حبس محکوم گردیده به اضافه جزای نقدی ورد مال و از همان زمان وی در زندان بوده و در طول این مدت مخارج زندگی موکله را نپرداخته و ناچاراً وی به منزل پدرش مراجعت کرده و تمامی هزینه های وی و فرزندش توسط خانواده پدری موکله پرداخت می شود با عنایت حدود 5 سال است که موکله بلاتکلیف بوده و نفقه و هزینه های وی پرداخت نشده بدین سبب موکله در عسر و حرج کامل می باشد ادامه زندگی مشترک برای وی غیرممکن و مشقت بار است همچنین با توجه به مدت مجازات حبس و جزای نقدی ورد مال وضعیت وی نامعلوم است و این موضوع مخالف باحیثیت خانوادگی و شئون موکله بوده و به هیچ وجه حاضر به ادامه زندگی مشترک با چنین شخصی نمی باشد این مدت طولانی مفارقت جسمانی رابطه عاطفی موکله را از بین برده و عسر و حرج وی را مضاعف کرده مضافاً اینکه در طول زندگی مشترک خوانده با اقدام به کتک کاری سوء رفتار و سوء معاشرت با موکله داشته است و زوجه حاضر است از تمامی حق وحقوق شرعی و قانونی باقی مانده خویش بگذرد که این خود دلیلی بر عسر و حرج وی است موکله از شوهرش کراهت شدید دارد لذا تقاضای صدور حکم طلاق به سبب عسر و حرج با احتساب خسارات دادرسی مورد استدعاء است رسیدگی به شعبه دوم محاکم حقوقی نظرآباد محول گردیده است در اولین جلسه دادگاه خواهان با وکیل خود حاضر گردیده و بر مفاد دادخواست تقدیمی تأکید کرده و استشهادیه ای نیز ارائه داده که چند نفر گواهی کرده که خواهان در خانه پدرش می باشد و هزینه زندگی اش از ناحیه پدرش تأمین می گردد پدر خواهان نیز اظهار داشته که حدود پنج سال است که شوهر رقبه وجود ندارد و دنبال همسرش نیامده و خوانده حاضر نشده ظاهراً در زندان است خواهان اعلام کرده محل سکونت اینجانب شهرستان قزوین است که دادگاه پرونده را با قرار عدم صلاحیت طی چند مرحله درنهایت به شعبه اول دادگاه حوزه قضایی محمدیه صادر نموده است دادگاه موضوع را به داوری ارجاع و با درخواست وکیل خواهان داور برای زوج تعیین و درنهایت داوران توفیقی در جهت عدم انصراف زوجه و ادامه زندگی مشترک کسب نکرده اند بالاخره خوانده در جلسه مورخ 4/6/91 حاضر گردیده و اظهار داشته بنده مطابق دادنامه 22 صادره از شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان البرز به تحمل شش ماه حبس محکوم شده ام به خاطر تخریب شیشه خودرو و قبلاً نیز به خاطر محکومیت مالی چک به مدت سه ماه در سال 85 محکوم شده ام و حبس را تحمل کرده ام و زمانی که به منزل مشترک شریف آباد مراجعه کردم همسر بنده خانم ر.ن. منزل مسکونی که بنام اینجانب می باشد با مبایعه نامه و با جعل بنام خودکرده و بابت مهریه خود مبایعه نامه تنظیم نموده است و به یک فرد دیگری اجاره داده است به مراجع قضایی شکایت نمودم و درنهایت مطابق دادنامه 509 – 5/5/87 خانم ر. به تحمل یک سال حبس تعزیری و پرداخت معادل آن محکوم گردیده است کپی دادنامه پیوست پرونده گردیده است و همسر بنده در دادگاه نظرآباد شکایتی مبنی بر ترک انفاق علیه اینجانب مطرح نمود که درنهایت منجر به صدور قرار منع تعقیب گردیده همسر اینجانب مهریه خود را اجرا گذاشته و تمام و کمال نقداً آن را دریافت نموده است پرونده ای مبنی بر الزام به تمکین عام و خاص به طرفیت خانم ر.ن. طرح و حتی دادنامه گردیده که کپی آن در اولین فرصت ارائه می نمایم سؤال از وکیل محترم خواهان دارم چه دلیلی برای طلاق زوجه از باب عسر و حرج دارید که وکیل خواهان مطالب ابرازی را در این جلسه و جلسه قبل بیان نموده است خوانده در پایان اظهار داشته حاضر به طلاق همسرم نیستم و حاضرم با ایشان زندگی کنم تمام حق وحقوق ایشان پرداخت کرده ام خانم ر.ن. اظهار داشته مهریه ام را نقداً دریافت کرده ام نفقه و اجرت المثل ایام زندگی را بذل می نماید جهیزیه نزد خودم است فرزند مشترک 16 ساله است که درخواست ملاقات هر سه ماه یک بار رادارم دادگاه زوجه را جهت تست حاملگی به پزشکی قانونی معرفی و گواهی شماره 34413 مورخ 12/7/91 حاکی از عدم حمل و بارداری زوجه دارد دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و طی دادنامه 49 –13/7/91 ضمن احراز علقه زوجیت با این استدلال که مساعی داوران در انصراف زوجه از طلاق مؤثر واقع نشده است و بنا به نظریه داوران طلاق به صلاح می باشد و زوج اقرار صریح به داشتن سوابق کیفری به شرح صورت جلسه 4/6/91 نزد این دادگاه داشته لذا تخلف زوج حداقل از بند 9 شروط ضمن العقد محرز و مسلم است زوجه مهریه خود را دریافت کرده نفقه و اجرت المثل و سایر حقوق مالی خود را بذل نموده و یک فرزند مشترک دارند که نزد زوج می باشد زوجه حق ملاقات فرزندش هر سه هفته یک بار دارد و نتیجتاً گواهی عدم امکان سازش را صادر نموده و به زوجه اجازه داده که با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق با قبول ما بذل به وکالت از زوج با حق توکیل به غیر خود را مطلقه نماید و نوع طلاق خلعی و بائن اعلام نموده است رأی صادره به موجب دادنامه 1396 – 15/11/91 صادره از سوی شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان قزوین ضمن ردّ اعتراض تجدیدنظرخواه و اینکه زوجه طی لایحه ابرازی مبلغ پانصد هزار تومان از مهریه دریافتی در ازای طلاق بذل و به زوج مسترد می نماید و به جهت تخلف زوج از بندهای 8 و 9 – شروط ضمن العقد زوجه می تواند با بذل مهریه به میزان فوق و قبول ما بذل از ناحیه زوج خود را به طلاق خلعی مطلقه نماید و رأی را تأیید کرده است آقای ب.ن. از دادنامه صادره فرجام خواهی نموده که پرونده پس از استدلال که بند 9 مذکور در دادنامه عبارت از محکومیت قطعی زوج به جرمی که مغایر باحیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد که اوراق پرونده حکایت روشنی در این خصوص ندارد و از طرفی در مورد بند 8 نیز راجع به ترک زندگی خانوادگی توسط زوج بدون عذر است که در این باره نیز اوراق پرونده حکایت واضحی در چگونگی ترک زندگی توسط زوج ندارد لذا به علت نقض رسیدگی دادنامه را نقض و رسیدگی مجدد را به همان شعبه صادرکننده رأی منقوض محول نموده است که در این مرحله دادگاه طی دادنامه 1523 –30/11/92 با این استدلال که با استعلام از شعبه 105 که طی شماره 533 مورخ28/11/92 اعلام نموده که دادنامه های شماره 1169 و 1168 مورخ 5/10/1385 پس از قطعیت جهت اجرای حکم به اجرای احکام ارسال گردیده و محکومیت های دیگر وی نیز در اوراق جداگانه ضمیمه گردیده است با توجه به جامع اوراق و محتویات پرونده و تحقیقات و اقدامات معموله در مرحله رسیدگی بدوی نظر به اینکه از ناحیه تجدیدنظرخواه ایراد و اعتراض موجهی که فسخ رأی صادره را ایجاب نماید به عمل نیامده است و از حیث رعایت تشریفات و اصول دادرسی نیز فاقد اشکال مؤثر قانونی است و اینکه زوجه طی لایحه ای مبلغ پانصد هزار تومان از مهریه دریافتی را درازای طلاق مسترد می نماید به جهت اظهار کراهت از زوج و تخلف وی از بند 9 شروط ضمن العقد با استفاده از وکالت اعطایی به زوج حین عقد و حق وکالت در توکیل به غیر می تواند با بذل مهریه به میزان فوق و قبول ما بذل از ناحیه زوج خود را به طلاق خلعی مطلقه نماید ضمناً موضوع ملاقات فرزند مشترک به جهت رسیدگی به سن رشد منتفی می باشد که در این مرحله آقای ب.ن. از رأی صادره فرجام خواهی نموده و در لایحه پیوست فرجام خواهی خلاصتاً عنوان داشته اگر بنده در مدت دو ماه در حبس بوده ام و محکومیت داشته ام همسر نیز محکومیت داشته و ازدواج غیرقانونی نموده باوجود داشتن همسر که بنده رضایت داده ام و . . . که پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه (23) جهت رسیدگی ارجاع گردیده است.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای احمدی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجام خواسته دارای خدشه و ایراد است زیرا دادگاه عمدتاً به استناد سابقه، محکومیت زوج به اتهام کلاهبرداری و چک بلامحل، محکومیت مذکور را مغایر باحیثیت خانوادگی زوجه محسوب و بند 9 از شرایط ضمن عقد را محقق عنوان و رأی به تجویز طلاق زوجه داده است حال آنکه با توجه به اظهارات زوج در مورد وضعیت خانوادگی زوجه و لحاظ سابقه محکومیت مشارٌالیها نیز به اتهام کلاهبرداری و جعل در طلاق نامه و در نظر گرفتن وضعیت و موقعیت زوجه در عرف، محکومیت زوج مغایرتی با شئون خانوادگی زوجه نداشته و تحقق بند 9 شرایط مندرج در عقدنامه محرز نمی باشد، علی هذا دادنامه فرجام خواسته به علت عدم انطباق با محتویات پرونده و قانون قابلیت تأیید را ندارد و نقض می گردد و رسیدگی مجدد به شعبه دیگر دادگاه تجدیدنظر استان قزوین محول می گردد.
رئیس شعبه 23 دیوان عالی کشورـ مستشار
انصاری ـ احمدی