پیام: تعهد به فروش ملک ولو به وکالت از مالک، تعهد ابتدایی در حد وعده فروش بوده و از تعهدات الزام آور محسوب نمی شود.
رأی خلاصه جریان پرونده
در پرونده کلاسه 9340075 شعبه چهارم دادگاه عمومی حقوقی نجفآباد آقای غ. ف. با وکالت خانم ز. ق. دادخواستی به طرفیت آقایان و خانمها 1- ح. 2- ا. ب. 3- ر. ب. 4- ط. د. 5- ن. 6- س. 7- و. همگی ب. به خواسته ابطال سند ….. مورخ 1391/12/20 دفترخانه …. نجف آباد مقوم به 51000000 ریال و الزام خواندگان به بیع مقوم به 51000000 ریال تقدیم دادگاه نموده ضمن دادخواست توضیح داده خوانده اول آقای ح. ب. مالک 4/5 دانگ مشاع و مستأجر 48 ساله ششدانگ یک باب مغازه تحت پلاک …… واقع در قطعه دوم نجف آباد بوده که مالک 1/5 دانگ دیگر (خانم ک. ا.) به فرزند خود آقای ا. ب.(خوانده ردیف دو) وکالت میدهد برای مطالبه اجاره بها علیه مستأجر آقای ح. ب. (خوانده ردیف یک) اقدام نماید از اینرو پرونده…. با همان موضوع در شعبه اول دادگاه حقوقی نجفآباد مطرح میگردد متعاقب آن آقایان ح. ب. و ا. ب. (مالک 4/5 دانگ و وکیل مالک 1/5 دانگ دیگر) به موکل مراجعه و پیشنهاد فروش مغازه را مینماید از اینرو قرارداد عادی 1389/10/26 مابین طرفین منعقد میشود 3- آقای ا. ب. وکیل خانم ک. ا. (مالک 1/5دانگ) در بند چهارم قرارداد 1389/10/26 و در حضور شهود از سوی موکل قول میدهد که حداکثر تا تاریخ تخلیه 1389/11/30 سند مالکیت را به نام موکل انتقال دهد (بفروشد) و ثمن آن را دریافت نماید از اینرو با تعهد وکیل خانم ا. موکل قبول میکند که مغازه را خریداری نماید و قرارداد 1389/10/26 تنظیم میشود 4- خانم ک. ا. و وکیل وی آقای ا. ب. به تعهد خود عمل نکرده تا اینکه خانم ا. به رحمت ایزدی میپیوندد 5- تعدادی از خواندگان برخلاف تعهدی که مورث آنها به موکل بنده دادهاند اقدام به فروش سهمالأرث خود به خوانده ردیف سوم (ر. ب.) برابر سند رسمی منتقل مینماید 6- در مورد الزام خواندگان به بیع اظهارنامه مورخ 1392/11/20 ارسال شده لذا به شرح خواسته تقاضای رسیدگی به انضمام خسارات دادرسی دارم در جلسه 1393/8/21 طرفین حاضر نشدند لوایحی از طرفین واصل و به پیوست شده لایحه آقای س. ب. خوانده ردیف به شماره وارده 1927-930 مورخ 1393/9/21 ثبت دفتر و پیوست پرونده شده آقای ا. ش.به وکالت از بقیه خواندگان لایحهای تقدیم به شماره 93001925-1393/8/21 ثبت و پیوست پرونده گردیده لایحه وکیل خواهان نیز شماره 931930 مورخ 1393/8/21 ثبت گردیده آقای س. ب. به شرح لایحه اشعار داشته نسبت به پلاک ثبتی ….. بخش ….. ثبت اصفهان نسبت به سهم اینجانب به صورت یکباب مغازه تجاری در تصرف خواهان است فاقد وجاهت قانونی است مالکیت بنده به صورت موروثی در پی فوت مورث خانم ک. ا. و ن. بوده هیچ تعهدی نسبت به آن داده نشده حتی اخیراً به موجب دادنامه شماره 9300432-1390/5/27 صادره از شعبه دوم دادگاه حقوقی نجفآباد در پرونده کلاسه 920747ح /2 رأی بر خلع ید مشاعی براساس مالکیت احد از وراث مرحوم مادر علیه خواهان (خوانده آن پرونده) صادر شده که در جریان تجدیدنظرخواهی است ضمناً دادخواست تقابل به مطالبه اجرت المثل ایام تصرفات خواهان تقدیم نمودم که ثبت شعبه گردیده وکیل بقیه خواندگان ضمن تکذیب ادعای خواهان در مورد فروش یک و نیم دانگ مورث موکلین تصرفات وی را غیرقانونی با استناد به بند 3 و 4 دادخواست و وقت نظر در بند 4 قرارداد هیچ تعهدی از سوی ا. ب. وکیل مورث موکلین مشاهده نمیشود. تقاضای رد دعوی را دارم آقای س. ب.در تاریخ 1393/8/20 دادخواست تقابل در پرونده کلاسه 930559 مطروحه در شعبه 4 دادگاه حقوقی نجفآباد تقدیم دادگاه نموده الزام خوانده به پرداخت اجره المثل ایام تصرف مغازه بر حسب حصه مالکیت مشاعی را نموده ضمن دادخواست توضیح داده طبق سند رسمی مالک دو پنج هشتم حبه مشاع 5/8 -2 از هفتاد و دو حبه ششدانگ یکباب مغازه دارای شماره ثبتی ….. بخش …. ثبت اصفهان میباشد در پی فوت مادر در غم اینجانب قرار گرفته در مورد دعوی خواهان اصلی وی در مورد حصه اینجانب حقی ندارد چون تصرف وی در مالکیتم بدون اذن بوده و در حکم غصب است تقاضای رسیدگی به شرح خواسته با جلب نظر کارشناسی دارم در جریان رسیدگی در جلسه 1354/10/27 وکیل خواهان به شرح لایحه تقدیمی در شرح ماجرا اشعار داشته آقای ح. ب. مالک 4/5 دانگ مغازه که مستأجر بیش از 40 سال مغازه یاد شده بوده قدرالسهمی خود 4/5دانگ را به موکل میفروشد مالک 1/5دانگ طی وکالتنامه محضری به آقای ا. ب. واگذار مینماید وکیل یاد شده علیه پدر خود ( ح. ب.) طرح دعوی مینماید بعد ح. مغازهاش را میفروشد ا. ب. حاضر به خرید مغازه متنازع فیه میشود و قرارداد 1389/10/26 تنظیم میشود آقای ا. ب. در حضور شهود متعهد میشود که همزمان با تحویل مغازه سند 1/5دانگ را هم انتقال خواهد داد هر دو مالک اقدام به تهیه مقدمات انتقال سند مینمایند از جمله استعلام از دارائی و شهرداری ضمن العقد وکیل خانم ک. ا. متعهد شده تا تاریخ تحویل مغازه سند را انتقال دهد و ثمن را حداکثر به همان نسبت قیمت 4/5 دانگ دریافت نماید که شهود هم در جریان هستند با استناد به ماده 674 قانون مدنی و رد دفاعیات خواندگان تقاضای رسیدگی به شرح خواسته نموده دادگاه با کیفیت فوق ختم رسیدگی را اعلام طی دادنامه شماره 401017-1393/10/27 ضمن انعکاس خواسته خواهان با این استدلال نظر به اینکه 1- تعهد ا. ب. به فروش 1/5دانگ حصه مادرش با وصف عدم مالکیت به صورت مطلق و اصالتاً بوده و برای مالک تعهدی ایجاد نمیکند و ادعای خواهان مبنی بر تعهد به نمایندگی از سوی مالک خلاف اصل بوده و دلایل ابرازی ایشان مثبت ادعا نیست 2- بر فرض صحت ادعا تعهد به بیع از نوع دینی است و به معاملات انجام نشده نسبت به عین خللی ایجاد نمیکند لذا موجبی برای بطلان سند نیست لذا دادگاه با استناد به ماده 196 قانون مدنی حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر مینماید نسبت به دعوی تقابل به لحاظ استرداد دادخواست و با استناد به بند الف ماده 107 قانون آئین دادرسی مدنی قرار ابطال دادخواست خواهان را صادر مینماید این رأی در تاریخ 1393/11/26 به وکیل خواهان ابلاغ شده در تاریخ 1393/12/24 از رأی مذکور فرجامخواهی نموده به شرح لایحه تقدیمی پیوست اشعار داشته 1- مطابق صورتجلسه 1393/10/27 به نظر میرسد دادگاه به لایحه 9400402547 مورخ 1393/10/27 توجهی نکرده زیرا در صورتجلسه به صراحت قید شده طرفین لایحهای تقدیم دادگاه نکردهاند این درحالی است که لایحه ام به شماره مذکور ثبت شده 2- به موجب مستند دعوی آقای ا. ب. به وکالت از سوی مادر خود متعهد به فروش 1/5دانگ متعلق به موکلش (مادرش شده است) وکالت وی هم محرز است زیرا محضری میباشد از سویی شهود در جریان تعهد به فروش بودهاند هر چند در قرارداد قید به وکالت شده ولی آقای ح. فروشنده 4/5دانگ و ا. ب. عالم و آگاه به متعهد شدن برابر وکالتنامه بودند زیرا کلمه به وکالت به قرینه عبارات محرز است تاکنون فساد بند 4 قرارداد مورخ 1389/10/26 در محکمه ثابت نشده با بیان مطالب تکراری دیگر تقاضای نقض رأی فرجامخواسته را نمود پرونده پس از وصول پاسخ از سوی احد از خواندگان ر. ب. و عدم مشاهده پاسخ از سوی بقیه فرجامخواندگان به دیوان عالی کشور ارسال به این شعبه ارجاع به کلاسه فوق ثبت شده است لوایح طرفین به هنگام شور قرائت میشود. هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردیده پس از قرائت گزارش عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد:
رأی شعبه دیوان عالی کشور
وکیل فرجامخواه اعتراض موجه و مستدلی که نقض رأی فرجامخواسته را ایجاب نماید به عمل نیاورده بر مبانی و جهات استدلال دادگاه هم ایراد مهمی به نظر نرسیده آن قسمت از ایراد وکیل فرجامخواه به عدم توجه دادگاه به لایحه تقدیمی وی در جلسه 1393/10/27 با توجه به اینکه تعهد خوانده (ا. ب.) ولو اینکه به وکالت از مالک باشد یک تعهد ابتدائی در حد وعده و قول به فروش میباشد لذا از تعهدات الزام آور به نظر نمیرسد بنا به مراتب ایراد مذکور ماهیتاً مؤثر در خدشه دار بودن رأی فرجامخواسته نمیشود با این بیان ضمن رد فرجامخواهی فرجامخواه مستنداً به مواد 370 و 396 از قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته را ابرام مینماید.
رئیس و مستشار شعبه 10 دیوان عالی کشور
محمدهادی عبدالهپور – سیدحجتاله میرمجیدی