تاریخ نظریه : 1399/10/14
شماره نظریه: 7/99/1353

استعلام:

مقصود قانونگذار از کلمه قیام به انجام وظایف در ماده 1086 قانون مدنی چیست؟ آیا اگر زوجه در جلسه دادگاه تمکین اعلام کند که حاضر به تمکین است به معنی قیام است یا تا زمانی که تمکین خاص صورت نگرفته باشد، حق حبس به قوت خود باقی است؟ آیا در صورت اعلام به تمکین، چنانچه متعاقباً تمکین خاص صورت نگیرد، آیا زوجه می‌تواند از حق حبس خود استفاده کند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:

عبارت مندرج در ماده 1086 قانون مدنی مبنی بر آن‌که «اگر زن قبل از اخذ مهریه به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود» ظهور در آن دارد که چنانچه زوجه با اختیار خود و در راستای انجام وظایف زوجیت اقدام به تمکین کند، حق حبس ندارد و از آنجایی‌که تا زمان عدم تحقق تمکین خاص نمی‌توان قائل شد فرد اجلی و اکمل وظایف ناشی از زوجیت محقق شده است، لذا صرفاً زمانی به استناد ماده یادشده حق  زوجه ساقط تلقی می‌شود که حداقل یک‌بار و به صورت ارادی و در راستای انجام وظایف زناشویی تمکین خاص صورت گرفته باشد. شایسته ذکر است که در مواردی‌که در سقوط یا بقای حق حبس تردید باشد، اصول حقوقی از جمله اصل استصحاب بقای آن را اثبات می‌کند و سقوط حق باید با ادله شرعی و قانونی اثبات شود.