عنوان: دوره حضانت فرزند: زمان بلوغ یا رشد و مطالبه اجرت نگهداری از طفل

پیام: خروج از حضانت با رسیدن به سن رشد محقق می شود نه با رسیدن به سن بلوغ. مادر که حضانت فرزند را قبل از سن رشد بر عهده دارد، اختیار و سمت طرح دعوای نفقه را دارا است. در مواردی که حضانت با مادر است، چون مادر مکلف به نگهداری است، لذا استحقاق دریافت اجرت نگهداری فرزند را از پدر ندارد.

مستندات: مواد ۱۱۶۸ و ۱۲۱۰ قانون مدنی ـ مسأله ۱۸ از کتاب نکاح تحریرالوسیله امام خمینی (ره)

شماره دادنامه قطعی :
۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۰۴۶۰
تاریخ دادنامه قطعی :
۱۳۹۲/۰۳/۲۷
گروه رأی:
حقوقی

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست آقای ق. الف. فرزند ع. با وکالت آقای هـ .م. و آقای ر. ک. به طرفیت خانم ف.هـ. فرز. ح. با وکالـت آقـای م.ز. بـه خـواستـه واخــواهـی نسبـت بـه دادنـامـه ۹۱۰۹۹۷۰۲۱۶۳۰۰۵۹۳ موضوع پرونده کلاسه ۰۱۶۰۷ خلاصه اظهارات واخواه این است با توجه به اینکه سن فرزند مشترک دختر از ۹ سال کامل قمری گذشته و از حضانت خارج شده است مادرش (واخوانده) سمتی برای تقدیم دادخواست نفقه فرزند ندارد و از طرفی اجرت نگهداری فرزند در صورتی تعلق می گیرد که واخواه از واخوانده خواسته باشد که فرزند مشترک را نگهداری کند درحالی که چنین تقاضایی نبوده ، بلکه خود واخواه خواستار نگهداری فرزندش بوده و هست. وکیل واخوانده اظهار داشته با توجه به خروج فرزند از سن حضانت، نگهداری مادر نسبت به فرزند مشترک تکلیف او نبوده و به لحاظ اینکه فرزند تمایل دارد با مادرش زندگی کند، مادر می تواند اجرت نگهداری را مطالبه نماید، دادگاه با توجه به جامع محتویات پرونده و اظهارات طرفین و با عنایت به اینکه طبق ماده ۱۱۶۸ نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است و در خصوص خروج از حضانت قانون مدنی ماده صریحی ندارد گرچه با توجه به تبصره ۱ ماده ۱۲۱۰ که سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام قمری و در دختر نه سال تمام قمری است، استنباط می شود که طفل کسی اسـت که به سن بلوغ نرسیده باشد و حضانت نیز در خصوص اطفال است، نتیجه گرفته می شود که خروج از حضانت با بلوغ محقق می شود لکن با توجه به مساله ۱۸، القول فی احکام الولاده و ما یلحق بها ، کتاب النکاح تحریر الوسیله حضرت امام خمینی (ره) که می فرماید: “تنتهی الحضانه ببلوغ الولد رشیداً، فاذا بلغ رشیداً لیس لاحد حق الحضانه علیه الابوین ، بل هو مالک لنفسه ذکراً کان او انثی” خروج از حضانت علاوه بر بلوغ متوقف بر رشد فرزند هـم می باشـد لـذا ایـراد عــدم سمـت بر خواهان اصلی وارد نیست و مادر می تواند نفقه فرزندش را که در حضانت اوست مطالبه نماید و افزایش آن را بخواهد اما تقاضای اجرت نگهداری فرزند مشترک با توجه به توضیحات فوق به لحاظ اینکه حضانت تکلیف اوست و به علاوه پدر دستوری برای نگهداری فرزند به مادر نداده است، موردی ندارد. بنابراین رأی صادره در دادنامه واخواسته در قسمت مربوط به افزایش نفقه فرزند عیناً تأیید و در قسمـت مربـوط به اجرت نگهداری فرزند نقض می گردد. این رأی حضوری و ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رئیس شعبه ۲۶۳ دادگاه عمومی خانواده تهران ـ حیدری

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم ق.هـ. به طرفیت آقای ق.الف. از دادنامه شماره۳۰۱۸۰۲ مورخه ۱۹/۱۲/۱۳۹۱ شعبه محترم ۲۶۳ دادگاه خانواده دو تهران که به موجب آن حکم به افزایش نفقه فرزند به نام پ.الف. متولد ۲۶/۳/۱۳۷۸ شمسی ضمن تأیید این قسمت از دادنامه واخواسته به شماره ۳۰۰۵۹۳ مورخ ۲۵/۴/۱۳۹۱ و از تاریخ تقدیم دادخواست که ۲۳/۱۲/۱۳۹۰ بوده است صادر گردیده و همچنین قسمت دوم دادنامه واخواسته دایر بر تعیین اجرت نگهداری طفل موردنظر از قرار ماهیانه یک صد و پنجاه هزار تومان پس از رسیدگی واخواهی نقض و به شرح استدلال به عمل آمده از سوی دادگاه بدوی حکم بی حقی خواهان بدوی در این مورد صادر گردیده که مورد تجدیدنظرخواهی خواهان واقع شده است وارد نمی باشد زیرا رأی بر اساس مقررات و موازین قانونی صادرشده و ایرادی از حیث ماهوی یا شکلی به آن وارد نیست و استدلال محکمه محترم بدوی و نیز مستندات آن صحیح می باشد و تجدیدنظرخواه دلیل یا دلایلی که موجبات نقض و یا بی اعتباری دادنامه را فراهم نماید، ارائه ننموده؛ لذا بنا به مراتب دادگاه مستنداً به قسمت اخیر ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقـلاب در امور مدنی مصوب ۲۱/۱/۷۹ ضمن رد اعــتراض معـــترض دادنامه معترض عنه را عیناً تأیید می نماید. رأی دادگاه به موجب ماده ۳۶۵ قانون فوق الذکر قطعی است.
رئیس شعبه ۴۵ دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
اصلانی ـ نحوی