عنوان: درخواست طلاق به دلیل عدم رعایت عدالت میان همسران

پیام: عدم رعایت عدالت میان همسران به تنهایی می تواند از موجبات حق طلاق برای زوجه باشد.

شماره دادنامه قطعی :
9309970908300201
تاریخ دادنامه قطعی :
1393/04/08
گروه رأی:
حقوقی

خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 20/10/90 خانم س.ق. دادخواستی به طرفیت آقای م.س. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش تقدیم دادگستری پیرانشهر نموده و توضیح داده است که خوانده همسر اینجانبه می باشد بدون اجازه بنده اقدام به ازدواج مجدد کرده است و مرا از منزل بیرون نموده است و الآن با همسر جدیدش زندگی می کند و مرا روانه منزل پدرم کرده است و اقدامات مسالمت آمیز نیز جهت صلح و سازش مؤثر واقع نشده است لذا به علت عدم رعایت عدالت بین دو همسر تقاضای طلاق دارم، یک فرزند پسر 2 ساله داریم، شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی پیرانشهر عهده دار رسیدگی به پرونده می شود، آقای ت.ز. وکیل دادگستری به وکالت از خواهان وارد و در پرونده مداخله می نماید و جلسه دادگاه در تاریخ 26/1/91 در وقت مقرر با حضور خواهان و وکیل وی تشکیل می گردد، خوانده با وصف ابلاغ وقت حضور پیدا نمی کند وکیل خواهان اظهار می دارد خوانده همسر موکله است و دارای یک فرزند پسر پنج ساله می باشند و خوانده بدون اذن و اجازه موکله اقدام به ازدواج مجدد نموده است و بلاتکلیف موکله را روانه منزل پدرش کرده است و عمده سبب و جهت طرح دعوی طلاق ازدواج مجدد بدون اذن و اجازه و عدم رعایت عدالت بین دو همسر می باشد، خوانده ساکن روستای ب. بوده و توان مالی مناسبی هم ندارد که هر دو زن را تأمین نماید و موکله جهت نجات از بلاتکلیفی متقاضی طلاق است . . .، دادگاه در خصوص وضعیت اجتماعی و معیشتی خوانده و میزان درآمدی وی و اینکه آیا وی توانایی اداره نمودن دو زندگی مشترک و رعایت عدالت بین دو همسر را دارد یا خیر، دستور تحقیق از طریق مرجع انتظامی می دهد، که در پاسخ اعلام می گردد با تحقیق از اهالی اظهار داشته اند که نامبرده فاقد زمین و هرگونه ملک در روستا می باشد و فقط یک دستگاه پراید دارد که در تاکسی تلفنی کار می کند و در آمد ماهیانه ایشان حدوداً سیصد هزار تومان می باشد و در کل ازنظر مالی ضعیف است . . .، دادگاه قرار ارجاع به داوری صادر می کند، زوجین داوران خود را معرفی می نمایند، داور زوجه بنام ر.ق. در نظریه خود به شرح برگ 38 پرونده اعلام می دارد مذاکرات فراوان قبلاً با زوج صورت گرفته است و در اثناء دادرسی نیز با اقوام زوج مذاکرات انجام شد نتیجه این بوده که ادامه زندگی امکان ندارد حتی اخیراً که زوجه دچار صاعقه شده است زوج پیگیر درمان و دارو نشده است، بنابراین نظر به عدم امکان سازش دارم، اما اوراق پرونده حکایت از اعلام نظر زوج ندارد، بالاخره زوج طی ارسال لایحه ای اعلام می دارد اینجانب حاضر به طلاق همسرم نمی باشم و همسرم بدون داشتن هیچ گونه عذر موجه مدتی است که منزل مشترک را ترک نموده و در منزل پدرش سکنی گزیده است حکم تمکین وی صادر گردیده است اما همچنان در منزل پدرش زندگی می کند و می خواهد تا عدالت بین ایشان و همسر دیگرم رعایت گردد . . . و نهایتاً تقاضای ردّ دعوی او را می نماید، دادگاه در ادامه رسیدگی دستور می دهد از دفترخانه ثبت کننده، عقد ازدواج استعلام گردد که آیا شروط ضمن عقد را زوجین امضاء کرده اند یا خیر که در پاسخ اعلام می شود شرایط ضمن عقد در حین تنظیم سند تفهیم گردیده است ولی زوجین آن ها را قبول نکردند و به امضاء آن ها نرسیده است، دادگاه متعاقباً ختم رسیدگی را اعلام می کند و به شرح دادنامه شماره 600066-9/2/92 ضمن انعکاس خلاصه از اظهارات زوجه و وکیل وی و نیز خلاصه مدافعات زوج، توجهاً به مفاد سند ازدواج و استعلام معموله از دفترخانه رسمی ازدواج که هیچ یک از شروط ضمن عقد به امضاء زوجین نرسیده است، دعوی خواهان متکی به دلیل اثباتی ندانسته و حکم به بطلان دعوی وی صادر می کند، زوجه با وکالت آقای ت.ز. نسبت به رأی صادره تجدیدنظرخواهی می نماید و در لایحه اعتراضیه اعلام می دارد محکومیت زوجه به تمکین موجب نمی گردد که درخواست طلاق او مردود اعلام شود و چنانچه دلیل برای طلاق ارائه شود باید به دلایل رسیدگی گردد و در خصوص عدم امضاء شروط ضمن عقد هم باید به عرض برسانم. حسب بند 10 ماده 8 قانون حمایت خانواده مصوب 1353 هم هرگاه زوج همسر دیگری اختیار کند و به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید زن می تواند درخواست طلاق نماید، علی هذا به فرض اینکه زوجین شروط ضمن عقد را امضاء نکرده باشند باز طبق قانون حمایت خانواده حق درخواست طلاق دارد . . .، رسیدگی در مرحله تجدیدنظر به شعبه هفدهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان غربی محول می گردد و در این مرحله آقای م.ش. به وکالت از زوج انتخاب و معرفی می گردد و دادگاه در تاریخ 12/4/92 در وقت فوق العاده اوراق پرونده را بررسی و ختم رسیدگی را اعلا و به موجب دادنامه شماره 0407-13/4/92 ایراد و اعتراض تجدیدنظرخواه را موجه ندانسته و با ردّ آن دادنامه تجدیدنظر خواسته را تأیید می کند، خانم س.ق. از رأی دادگاه تجدیدنظر فرجام خواهی به عمل می آورد و پرونده پس از انجام تبادل لوایح به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع می گردد که به هنگام شور مشروح لایحه اعتراضیه فرجام خواه و لایحه جوابیه فرجام خوانده قرائت خواهد شد.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای انصاری عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجام خواسته مآلاً مخدوش و واجد ایراد است زیرا دلایل زوجه برای طلاق ازدواج مجدد زوج بدون اذن و اجازه زوجه و عدم توان وی در اداره دو همسر و نیز عدم رعایت عدالت بین همسران می باشد. که دادگاه درباره عدم رعایت عدالت بین همسران که به تنهایی می تواند دلیل تجویز طلاق باشد هیچ گونه رسیدگی به عمل نیاورده و اثباتاً یا نفیاً دراین باره اظهارنظری نکرده است ضمن اینکه دادگاه تکلیف قانونی مقرر در ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق و مواد 3 و 7 آیین نامه اجرایی ماده واحده و نیز مواد 27 و 28 قانون حمایت خانواده مصوب سال 91 را مراعات نکرده و موضوع به نحو صحیح به داوری ارجاع نگردیده است علی هذا به جهات اشعاری و به علت نقص رسیدگی دادنامه فرجام خواسته قابلیت تأیید را نداشته و نقض می گردد و رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده رأی منقوض محول تا با بررسی همه جانبه رأی مقتضی صادر فرمایید.
رئیس شعبه 23 دیوان عالی کشور ـ مستشار
انصاری ـ احمدی