عنوان: مرجع صالح در رسیدگی به دعوای طلاق در صورت مجهول‌المکان بودن زوج

پیام: با مجهول المکان بودن خوانده (زوج) در دعوی صدور حکم طلاق و معلوم نبودن محل سکنای وی، مرجع صالح، دادگاه حوزه اقامت خواهان (زوجه) است.

شماره دادنامه قطعی :
9209970908200046
تاریخ دادنامه قطعی :
1392/02/18
گروه رأی:
حقوقی

خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 7/4/91 خانم س.ف. ساکن نشانی در زنجان با وکالت آقای ر.ر. دادخواستی به طرفیت آقای م.س. مجهول المکان به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش تقدیم دادگستری زنجان نموده و خلاصتاً توضیح داده به تاریخ 21/12/85 موکله با خوانده ازدواج نموده شوهرش وی را بدون هیچ دلیلی به منزل پدریش فرستاده و خود به محل نامعلومی رفته و از ایشان از تاریخ 14/8/88 هیچ خبر موثقی در دست نیست فلذا به استناد بندهای 1 و 8 عقدنامه نکاحیه تقاضای رسیدگی و صدور حکم طلاق را دارد. رسیدگی به شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی زنجان ارجاع شده و این دادگاه تشریفات قانونی را جهت تشکیل جلسه رسیدگی معمول داشته و سپس به تاریخ 2/12/1390 با حضور وکیل خواهان و عدم حضور زوجین تشکیل جلسه داده است. وکیل خواهان اظهار داشته … فقط 2 سال زندگی داشته اند و در شهرهای مختلف تهران و دامغان زندگی مشترک داشته اند و آخرین محل زندگی مشترکشان دامغان بوده است و دادگاه مقرر داشته به خانم ث.ع. که در پرونده دیگری وکیل زوج بوده اخطار شود نشانی موکل خود را در امر طلاق اعلام دارد و نیز به زوجه ابلاغ شود جهت ارائه نشانی پدر زوج در دادگاه حاضر شود که پاسخ استعلام از خانم ث.ع. طی لایحه تقدیمی حاکی است که آدرس وی حسب قرارداد فی مابین در نشانی چالوس، 20 کیلومتری چالوس روستای … منزل م.س. پدر خوانده اعلام شده است. سرانجام دادگاه در وقت فوق العاده ختم رسیدگی را اعلام و برابر دادنامه شماره … مورخه 14/12/90 با بیان اینکه آخرین اقامتگاه خوانده شهرستان دامغان در استان سمنان بوده، مستنداً به ماده 11 قانون آیین دادرسی در امور مدنی قرار عدم صلاحیت خود به اعتبار صلاحیت دادگاه عمومی دامغان صادر و اعلام می نماید که با وصول پرونده به دادگستری دامغان و ارجاع آن به شعبه اول محاکم عمومی دامغان این دادگاه برابر دادنامه 1267ـ24/12/91 خلاصتاً با بیان اینکه شعبه دوم دادگاه حقوقی زنجان با نشر آگهی جلسه رسیدگی را به تاریخ 2/12/91 با حضور وکیل خواهان تشکیل و فردی به نام ث.ع. که سمت وی مشخص نیست زیرا نه خواهان پرونده می باشد و نه وکیل وی با تقدیم لایحه ای اقامتگاه خوانده را در شهرستان چالوس روستای … منزل م.، پدر زوج اعلام نموده که به نظر می رسد که لایحه مزبور مربوط به پرونده جاری نمی باشد و همکار محترم مشخص نیست به چه استنادی به صلاحیت محاکم عمومی دامغان قرار صادر نموده زیرا هیچ مدرکی که ثابت نماید اقامتگاه خوانده در شهرستان دامغان باشد، ارائه نگردیده لذا به استناد مواد 11 و 26 قرار عدم صلاحیت به اعتبار صلاحیت محاکم عمومی زنجان صادر و اعلام می نماید و چون به نظر می رسد در قرار صادره از شعبه محترم دوم حقوقی زنجان سهو قلم رخ داده پرونده عیناً به آن دادگاه محترم اعاده گردد تا در صورت اصرار به قرار عدم صلاحیت خود پرونده جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال شود. با وصول پرونده به شعبه دوم دادگاه حقوقی زنجان این دادگاه برابر تصمیم شماره 24ـ19/1/92 خلاصتاً با بیان اینکه تشخیص صلاحیت دادگاه دامغان به لحاظ اظهارات وکیل خواهان در جلسه دادگاه بوده و اعلام نشانی دیگر واقع در چالوس از سوی خواهان یا وکیل وی نبوده بلکه به منظور احتیاط در امر طلاق و دسترسی به زوج نشانی پدر زوج از سوی وکیل دیگری در پرونده ای دیگر که مربوط به زوج بوده، اعلام شده است و شایسته بود که چنانچه شعبه اول دادگاه حقوقی دامغان اقامتگاه زوجه را در دامغان بدون دلیل می دانستند حوزه قضایی چالوس را با توجه به اقامتگاه پدر زوج در چالوس صالح می دانستند و اگر حوزه زنجان را صالح می دانستند پرونده جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور می فرستادند نه اینکه قرار عدم صلاحیت این دادگاه ناشی از سهو قلم بوده است لذا مقرر گردیده پرونده جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال گردد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

هر چند که تلاش برای شناسایی محل سکونت خوانده به لحاظ اهمیت امر طلاق به درخواست زوجه اقدامی شایسته و به حق و هم رعایت احتیاط است لیکن در شرایطی که اقدامات انجام شده به نتیجه مطلوبی نرسیده و مجهول المکان بودن محل سکنای زوج همچنان به حال خود باقی مانده و نوبت به اتخاذ تصمیم در امر صلاحیت رسیده اقتضاء داشته وفق مقررات صلاحیت ها مرجع صالح که همان دادگاه حوزه اقامت خواهان است، ملاک عمل قرار گیرد که در مانحن فیه به لحاظ اینکه اقامتگاه فعلی خواهان در حوزه قضایی شهرستان زنجان است فلذا رسیدگی به پرونده امر در صلاحیت شعبه دوم دادگاه حقوقی زنجان می باشد و با تأیید قرار صادره از دادگاه حقوقی دامغان و نقض قرار صادره از این دادگاه در مانحن فیه حل اختلاف می گردد و مقرر می دارد دفتر پرونده جهت اقدام قانونی به دادگاه فوق الذکر ارسال گردد.
رئیس شعبه 22 دیوان عالی کشور ـ مستشار
غروی نایینی ـ الهی