تاریخ نظریه : 1398/12/17
شماره نظریه: 7/98/1369
استعلام:
منزل مسکونی محکوم‌علیه و افراد تحت تکفل او طبق قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 در زمره مستثنیات دین است؛ آیا سکونت حقیقی محکوم‌علیه در این منزل و خانواده وی شرط مستثنیات تلقی شدن منزل موصوف است؟ به عبارت دیگر چنانچه محکوم‌علیه در منزل ملکی خود ساکن نباشد و در منزل استیجاری اقامت کرده باشد و منزل مسکونی ملکی خود را تبرعاً و یا غیر تبرعاً در اختیار ثالثی قرار داده باشد؛ آیا می‌توان چنین منزلی را جهت وصول محکوم‌به توقیف کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- با عنایت به بند «الف» ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 و تبصره یک آن، منزل مسکونی که در حد نیاز و شأن عرفی محکوم‌علیه در حالت اعسارش است، جزو مستثنیات دین است. در فرض سؤال که محکوم‌علیه با اجاره یا رهن دادن منزل مسکونی خود از همین محل، منزل دیگری را اجاره یا رهن کرده است، تشخیص این‌که منزل مزبور هم‌چنان مورد نیاز محکوم‌علیه است یا خیر، بر عهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است. 2-علاوه بر آن‌چه در بند فوق آورده شد، منزل مسکونی محکوم‌علیه در صورتی جزء مستثنیات دین تلقی می‌شود که علی‌الاصول محل سکونت بالفعل وی باشد. و بنابراین در فرض سؤال که محکوم‌علیه تبرعاً منزل مسکونی خود را در اختیار ثالثی قرار داده است، جزو مستثنیات دین نیست؛ مگر این‌که مرجع قضایی رسیدگی کننده بر اساس خصوصیات زمانی، مکانی، وضعیت اعاشه، تأهل و عائله‌مندی و … محکوم‌علیه تشخیص دیگری داشته باشد./سا