عنوان: مصداق خوف جانی توجیه کننده عدم تمکین

پیام: صرف یک جراحت سطحی نمی تواند موجب خوف ضرر بدنی تلقی شده و عدم تمکین را توجیه کند.


مستندات: ماده 1115 قانون مدنی

شماره دادنامه قطعی :
9109970222402289
تاریخ دادنامه قطعی :
1391/12/14
گروه رأی:
حقوقی

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست خواهان آقای ع.ر. فرزند م. با وکالت آقای س.ک. به طرفیت خوانده خانم ز.ل. فرزند الف. با وکالت آقای ش.س. به خواسته الزام خوانده به تمکین. اختصاراً بدین توضیح که وکیل خواهان در دادخواست تقدیمی اظهار می دارد: خواهان و خوانده به موجب عقدنامه شرعی به عقد دائم یکدیگر درآمده اند. متاسفانه حدود 2 (دو) ماه است که خوانده بدون هیچگونه عذر شرعی یا قانونی از حضور در منزل مشترک خودداری می نماید … درخواست صدور حکم و الزام خوانده به تمکین را خواستارم… . دادگاه ملاحظه می نماید خوانده به همراه وکیل خود حضور دارند و اظهار می دارند: لایحه مبسوط و مستدلی که متکی و مستمسک به ادله قاطع و متقن بلامعارض مقرون به جمیع اوضاع و احوال محقق و مسلم قضیه بوده… تقدیم گردید؛ از جمله حکم قطعی از جمله ضرب عمدی خواهان و نفقه دلالت بر حقانیت موکل دارد. دادگاه با مداقه در پرونده و ملاحظه دادنامه شماره 600941 – 9/8/91 صادره از سوی شعبه 1153 دادگاه جزایی ملاحظه می نماید خواهان بابت ایراد ضرب به پرداخت دیه محکوم گردیده است. علی ای حال مطمئناً طبق اصل 40 قانون اساسی هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله ای اضرار به غیر قرار دهد، پس با عنایت به اینکه قانون گذار ریاست بر خانواده را به منظور حفظ و سلامت و استحکام آن نهاد برای مرد قائل شده است، نباید آن را وسیله اضرار به زن و صدم زدن بنیاد خانواده قرار دهد. لذا برای تشخیص و داوری در خصوص مفهوم تمکین و عدم تمکین زوجه، می بایستی به دنبال داوری عرف رفت. علی هذا نظر به اقرار صریح زوجین مبنی بر وجود رابطه زوجیت و اینکه موضوع از موارد عسر و حرج زوجه محسوب می گردد و نشوز زوجه برای دادگاه احراز نگردید، لذا مستنداً به ماده 1115 قانون مدنی و ماده 197 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی حکم به رد دعوی خواهان صادر و اعلام می گردد. رأی صادره حضوری ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رئیس شعبه 237 دادگاه عمومی خانواده تهران ـ نورالهی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ع.ر. با وکالت آقای س.ک. به طرفیت خانم ز.ل. با وکالت آقای ش.س. نسبت به دادنامه شماره 01804 مورخ 17/10/91 شعبه محترم 237 دادگاه عمومی تهران در پرونده کلاسه 01473 مبنی بر صدور حکم رد دعوی الزام زوجه به تمکین، وارد است. زیرا با توجه به محتویات پرونده و ملاحظه لوایح طرفین، رأی صادره دادگاه بدوی، مطابق مقررات مربوطه صادر نگردیده است؛ زیرا اولاً: زوجه در زمان زوجیت به استناد ماده 1124 قانون مدنی موظف است در منزل شوهر بوده و در تمکین وی باشد. ثانیاً مستند دادگاه بدوی در رد دعوی تمکین، یک فقره محکومیت کیفری ایراد ضرب سطحی (در مورد قرمزی در ناحیه گردن) می باشد که موضوع مذکور با توجه به رأی صادره نمی تواند از مصادیق ماده 1115 قانون مدنی در جهت خوف ضرر بدنی تلقی شده و به تبع آن، موجبات تزلزل نظام خانواده را به وسیله آن فراهم کرد. لذا این دادگاه ضمن احراز تکلیف زوجه به مراجعه به زندگی مشترک و تمکین نسبت به شوهر خود و عدم ماهیت رأی کیفری مورد استناد زوجه نسبت به ایفاء تکلیف خود، رأی صادره دادگاه بدوی را مخدوش دانسته، به استناد ماده 358 قانون مدنی، رأی دادگاه بدوی را نقض کرده و به استناد ماده 1114 قانون مدنی حکم به محکومیت زوجه به مراجعه به زندگی مشترک و تمکین در حق زوج صادر می نماید. لازم به توضیح است زوج مکلف است به استناد ماده 1103 قانون مدنی حسن معاشرت را با زوجه در زندگی مشترک داشته باشد. رأی صادره قطعی است.
رئیس شعبه 24 تجدیدنظر استان تهران ـ مستشاردادگاه
مرادی ـ روحانی